Mavzu: IV guruhning d-elementlari. Elementlarning umumiy tavsifi. Atomlarning tuzilishi

TiO esa Ti02 ning Ti bilan kaytarilishidan xrsil buladi:

• TiO esa Ti02 ning Ti bilan kaytarilishidan xrsil buladi:
• Ti02 + Ti -» 2TiO
• Ti2Oj esa TYU2 ni vodorod bilan kaytarish natijasida xrsil buladi:
• 2TYU2+N2 -*Ti2Oj+H20
• Ti203 uzining xossalari bilan A1203 ni eslatadi (bun­da diagonal uxshashlik namoyon buladi).
• Bu elementlarning yukrri oksidlanish darajaga muvo-fik keladigan giroksidlari E(0N)4 ni ES14 ga NaOH eritmasidan kushib xrsil kilish mumkin:
• ES14 + 4NaOH -» E(ON)4 + 4NaCl
• E(ON)4 lar [Ti(OH)4, Zr(OH)„, Hf(OH)>ap amfoter moddalar bulib, Ti(OH)4 dan Zr(OH)4 va Hf(OH)4ra utgan sari asoslik xossalari bir oz kuchayadi.
• E(ON)4 larning kislotalik xossalari nixryatda kuch-siz ifodalanganligi sababli, ular konsentrlangan ishkrr eritmalari bilan reaksiyaga kirishmaydi. Ularni ish-korlar bilan sizdirib suyuklantirilsa, titanat, sir-konat va gafnat nomli tuzlar xrsil buladi. Ularning ikki xili ma’lum, masalan: Na4Zr04 — natriy ortotsirkonat
• va Na4Zr03— natriy metaiirkonat; VaTYU, — bariy meta-titanat. E(ON)4lar kuchli kislota eritmalari bilan reaksiyaga kirishib Ti(S04)2, Zr(N03)4 va xrkazo tuzlar xrsil Kila oladi.

Oksidlanish darajasi +3 bulgan titan bekaror bulib, kuchli kaytaruvchidir, masalan, xavoda kuiidagi reaksiya sodir buladi:

• Oksidlanish darajasi +3 bulgan titan bekaror bulib, kuchli kaytaruvchidir, masalan, xavoda kuiidagi reaksiya sodir buladi:
• 4Ti(OH)3 + 02 +■ 4N20 -> 4Ti(OH)4 + 2HjO
• Oksidlanish darajasi +2 bulgan titan yanada bekaror va nixryatda kuchli .kaytaruvchi:
• 2TYU +3H2S04 -» Ti2(SO„), + N2 + 2N20
• Titan oksidlari katorida metall boglanish bilan ion-kovalent boglanish orasida rakobat namoyon buladi. TiO da erkin elektronlar mavjudligi sababli u kislotali mu­xitda metall vazifasini bajaradi.
• Titan gruppachasi elementlarining eng muxim galogen-li birikmalari EG4 tarkibga ega. Ular metall bilan galo-genning bevosita birikishidan \osil buladi:
• Ti + 2Vg2 -> TiBr4
• Bu elementlarning dioksidlari kumir ishtirokida galo-genlar bilan kuyidagicha reaksiyaga kirishadi:
• E02 + 2S + ZG2 -» EG„ + 2SO

nitinol

• +

braketlar

• E’tiboringiz uchun rahmat!