Mavzu. Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash usullari


к ѐрдамида шифрлайди  ҳамда С=ЕК(М)



Download 412,04 Kb.
Pdf ko'rish
bet8/11
Sana24.02.2022
Hajmi412,04 Kb.
#249924
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
15-Maruza. Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash usullari

к
ѐрдамида шифрлайди 


ҳамда С=ЕК(М) шифрматнга (ѐки криптограммага) эга бўлиб, уни кейин 
қабул қилувчига жўнатади. 
Қонуний қабул қилувчи, шифрматнни олгач, D=EK-1 тескари 
ўзгартириш ѐрдамида уни дешифрлайди ҳамда очиқ матн М куринишидаги 
дастлабки маълумотга эга бўлади:
 
Е
к
қайта ўзгартириши криптоалгоритм деб номланувчи криптографик 
ўзгартиришлар оиласидан танлаб олинади. Ҳар бир қўлланаѐтган алоҳида 
ўзгартириш криптографик калит (К) деб аталувчи параметр ѐрдамида танлаб 
олинади. Криптотизимни амалга оширишнинг турли вариантлари мавжуд 
бўлиб, улар турли усуллар воситасида очиқ матнни шифрлаш ва 
шифрматнни дешифрлаш имконини берувчи йўриқномалар тўплами ва 
аппарат воситаларидан иборат. Бунда кўрсатилган усуллардан бири муайян 
калит К ѐрдамида танлаб олинади. 
Янада расмийроқ изоҳ берадиган бўлсак, криптографик тизим бу очиқ 
матн маълумотларини М фазодан шифрланган матнларнинг С фазосига 
ЕК:М

С қайтарилувчан ўзгартирилишларининг (Ек)К
э
К бир параметрли 
оиласидир. К параметри (калит) калитлар фазоси деб аталувчи Книнг чекли 
кўплигидан танлаб олинади 
Умуман олганда, шифрлашнинг ўзгартирилиши дешифрлашнинг 
ўзгартири-лишига нисбатан симметрик ѐки асимметрик бўлиши мумкин. 
Узгартириш функциясининг бу мухим хусусияти криптотизимларнинг 
иккита синфини белгилаб беради: 
-симметрик (битта калитли) криптотизимлар; 
-асимметрик (иккита калитли) криптотизимлар (очиқ калитли). 
Симметрик криптотизимда махфий калитни жўнатувчи ва қабул 
қилувчига ҳимояланган калитларни тарқатиш канали бўйича, масалан, чопар 
хизмати орқали узатиш керак. 21.1-расмда бу канал «экранлаштирилган» 
чизиқ сифатида кўрсатилган. Махфий калитларни тақсимлашнинг бошқа 

Download 412,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish