Mavzu: Immunitet to’g’risida ta’limot

Oʻzbekistonda ham soʻnggi 3 oy ichida 700 mingga yaqin kishi (aholining 2 foizi) COVIDdan toʻliq emlandi. Sogʻliqni saqlash vazirligi maʼlumotlariga koʻra, bugungi kunda jami 7,4 million doza (shundan 6,5 million — Xitoy-Oʻzbekiston vaksinasi ZF Uz-VAC 2001 vaksinasi, 660 ming — AstraZeneca vaksinasi va 240 ming dona «Sputnik V” vaksinasi) mamlakatimizga olib kelindi. ZF Uz-VAC 2001 bilan emlashning toʻliq kursi uchun uchta doza, boshqa vaksinalar uchun ikkita doza zarurdir.

• Oʻzbekistonda ham soʻnggi 3 oy ichida 700 mingga yaqin kishi (aholining 2 foizi) COVIDdan toʻliq emlandi. Sogʻliqni saqlash vazirligi maʼlumotlariga koʻra, bugungi kunda jami 7,4 million doza (shundan 6,5 million — Xitoy-Oʻzbekiston vaksinasi ZF Uz-VAC 2001 vaksinasi, 660 ming — AstraZeneca vaksinasi va 240 ming dona «Sputnik V” vaksinasi) mamlakatimizga olib kelindi. ZF Uz-VAC 2001 bilan emlashning toʻliq kursi uchun uchta doza, boshqa vaksinalar uchun ikkita doza zarurdir.
• Vaksinatsiya yoʻlida ilk qadamlar qoʻyilgani ayni muddao. Biroq tan olish kerakki, respublikamizda emlash rejalari oʻz vaqtida bajarilmayapti. Vaholanki, Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti aholida kasallikka qarshi jamoaviy immunitet shakllanishi uchun u albatta emlanishi zarurligini taʼkidlab kelmoqda. Jamoaviy immunitet-shakllanishi uchun esa kamida 60-70 foiz aholi emlangan boʻlishi kerakligi aytilmoqda.

Asosiy infeksiyalarga qarshi vaksinatsiyalar

• Mamlakatimizda 2 xil vaksinatsiyalar farqlanadi: asosiy va qo‘shimcha.
• Asosiy – mahalliy mavsumga qarab, eng og‘ir va hayot uchun xavfli bo‘lgan kasalliklarga qarshi profilaktik vaksina o‘tkazish.
• Qo‘shimcha – xohishga ko‘ra, hayot tarzidan kelib chiqib (masalan sayohatga chiqishdan oldin), epidemik holatga qarab vaksinatsiya o‘tkazish.
• Profilaktik vaksinalar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
• Pnevmokokkga qarshi vaksina – Streptococcus pneumonia bakteriyasiga qarshi vaksina, uning 23 ga yaqin xavfli shtammlariiga qarshi (PNEVMO-23) vaksinatsiya;
• Meningokokkga qarshi vaksina – bu bakteriyaning o‘ziga xosligi shundaki, meningokokkning himoya kapsulasiga qarshi 1 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalar tabiiy ravishda immunitet hosil qila olishmaydi, shuning uchun bu kasallik bilan 50 % ga yaqin bolalar kasallanadilar. Meningokokk qarshi ikki xil vaksina bor: Rossiya va Fransiya ishlab chiqargan (A va C shtammga qarshi).