Mavzu: Immunitet to’g’risida ta’limot

Mavzu: Immunitet to’g’risida ta’limot

Reja:

• Immunitet haqida tushuncha.
• Tabiiy immunitet va uning turlari.
• Suniy immunitet va uning turlari.
• Immunitet nazariyalari.
• Immunitetni oshirish haqida qisqacha video.
• Vaksinatsiya – jamoaviy immunitet kafolati.
• Asosiy infeksiyalarga qarshi vaksinatsiyalar.

Immunitet haqida tushuncha

• Immunitet (lot. immunitas — biron narsadan xalos, ozod boʻlish, qutulish) - tirik mavjudotlarning oʻz butunligi va biologik noyobligini buzuvchi "yot" omillardan himoyalanishi, qarshilik koʻrsatishi, rezistentligi. "Yot" omillarga bakteriya va ularning toksinlari, viruslar, zamburugʻlar, sodda jonivorlar, gelmintlar, koʻchirib oʻtkazilgan aʼzo va toʻqimalar, organizmning oʻzgargan oʻz xujayralari (masalan, oʻsmasimon hujayralar) va boshqalar kiradi. Bu omillar organizm uchun irsiy begona boʻlgan kimyoviy agentlar - antigenlar tutadi.
• Immunitet deb odam yoki hayvon organizmining patogen mikrobga yoki uning zaharli moddasiga chidamli bo`lib qolishiga va organizm patogen mikrobga duch kelganda kasal bo`lmasligiga aytiladi. Immunitetni tekshiruvchi fan immunologiya deyiladi. Immunitetning hosil bo`lishi juda murakkab hodisa bo`lib, u bugun organizmning qatnashishi bilan vujudga keladi. Immunitetning hosil bo`lishida markaziy nerv sistemasining roli juda katta.

Organizmni turli natogen mikroblardan qo`riqlab turishda, ya`ni organizmining Immunitetli bo`lishiga asosan organizmning anatomik va fiziologik xususiyatlari sababchidir.Odamning terisi,shilliq pardalar,limfatik bezlar,oshqozondagi NSI,jigarda hosil bo`ladigan o`t va boshqalar organizmni miqdordan saqlovchi vosita sifatida xizmat qiladi.Organizmda Immunitetning hosil bo`lishiga tashqi muhiit ham tasir qiladi.Masalan,organizmning qizishi, juda sovushi va kuchsizlanishi ham organizmdakasalikkaqarshi chidamli moddalarning ishlab chiqarilishini pasaytiradi.Organizmning buday bo`lishiga molning tuyimli oziq bilan boqilmasdan,em-xashakda A va S vitaminlari va Sa va R tuzlarining etarli bo`lmasligi ham sabab bo`ladi

• Organizmni turli natogen mikroblardan qo`riqlab turishda, ya`ni organizmining Immunitetli bo`lishiga asosan organizmning anatomik va fiziologik xususiyatlari sababchidir.Odamning terisi,shilliq pardalar,limfatik bezlar,oshqozondagi NSI,jigarda hosil bo`ladigan o`t va boshqalar organizmni miqdordan saqlovchi vosita sifatida xizmat qiladi.Organizmda Immunitetning hosil bo`lishiga tashqi muhiit ham tasir qiladi.Masalan,organizmning qizishi, juda sovushi va kuchsizlanishi ham organizmdakasalikkaqarshi chidamli moddalarning ishlab chiqarilishini pasaytiradi.Organizmning buday bo`lishiga molning tuyimli oziq bilan boqilmasdan,em-xashakda A va S vitaminlari va Sa va R tuzlarining etarli bo`lmasligi ham sabab bo`ladi
• Organizmni infeksion agentlar va boshqa yot moddalardan himoya qilish omillari tabiati boʻyicha uchga boʻlinadi:
• 1.Filogenetik Immunitet. — anatomik va fiziologik belgilar bilan taʼminlanib, nasldannaslga oʻtadigan nomax-sus himoya omillari yoki organizmning nomaxsus rezistentligi. Bu omillar patogen agentlar bilan birinchi boʻlib aloqa qiladi,. shuning uchun ularning faoliyati hisobiga odam organizmining koʻpgina yuqumli kasallik qoʻzgʻatuvchilariga chidamliligi taʼminlanadi.