Мавзу: Фалсафа фанининг предмети, ма=сади, вазифалари ва муаммолари

Suqrot
).
 
Suqrotning shogirdi
Aflotun 
(eramizgacha bo‘lgan 428-347 yillar) insonning
ruhi o‘lmaydi, u har gal yangi tanaga ko‘chib o‘tadi, deb taxmin qilgan edi.
Insonning o‘zini o‘rab turgan atrof dunyoni o‘rganishga urinishi – bu ruhning tanga
kirgunga qadar mushohada etgan abadiy g‘oyalar olami haqidagi xotirotlaridir.
Aflotun uchun inson ideali - donishmand, faylasuf bo‘lib, uning ruhi ko‘p «sayr
qilgan» va shu sababli uning bilimlari eng to‘g‘ri va qimmatlidir. Bunday komil
faylasufni 
Arastu
«o‘zini tafakkur etuvchi tafakkur» deb atagan edi.
Inson haqidagi ta’limotni rivojlantirishga antik materialistlar
Demokrit,
Epikur, Lukretsiy Kar
va boshqalar salmoqli hissa qo‘shdilar. Ularning
qarashlariga ko‘ra, inson hayotining maqsadi - ongli lazzatlanish, azob-uqubutlarga
chap berish, ruhning sokin va tinch holatiga erishishdir. SHu sababli ular falsafaning
asosiy vazifasi insonga baxtli bo‘lish yo‘lini ko‘rsatishdan iborat deb hisoblaganlar.
Ularning fikricha, jon ayrim atomlardan tashkil topgan va o‘limga mahkum, tana
halokatga uchragandan so‘ng atomlar emiriladi. Inson o‘limdan qo‘rqmasligi kerak,
zero toki u hayot ekan - o‘lim yo‘q, o‘lim kelganda esa inson yo‘q bo‘ladi. 
Umuman olganda antik falsafa «Inson nima?» degan savolga javob bermadi,
balki ana shu savolni kun tartibiga qo‘ydi.
O‘rta asr falsafasi asosan diniy falsafa o‘laroq, insonni unda ikki negiz: oliy
(ruh) va past (tan) bir-biri bilan uzluksiz kurash olib boruvchi mavjudot sifatida
qaradi. O‘rta asr Evropa diniy falsafasining «otasi»
Avreliy Avgustin Avliyo
insonning mohiyatini aynan ruh va faqat u tashkil etadi, deb hisoblandi. Tana esa
vaqtinchalik qobiqdan, ruh qamalgan joydan, ruh «zindoni»dan boshqa narsa emas.
Foma Akvinskiy
ning fikriga ko‘ra odam ruh bilan tanning uyg‘un birligidan iborat
va bu hol uni quyi, hayvoniy dunyo bilan oliy, ilohiy, farishtalar olami o‘rtasida
arosatda qolgan mavjudot qilib qo‘yadi. Unda jismoniylik qancha ko‘p bo‘lsa, u
hayvonga shunchalik yaqinlashadi, ruhiyat qancha ko‘p bo‘lsa u shuncha
farishtalarga yaqinlashadi.

---

O‘rta asr