Мавзу: «давр харажатлари ва бошқа харажатлар ҳисоби» режа: Кириш

9410-9440 «Давр харажатларини ҳисобга олувчи ҳисобварақлар»
ҳисоблаш
0510- 0590 Номоддий активлар бўйича эскиришни ҳисоблаш
1010- 1090 Материалларни умумхўжалик харажатларига ҳисобдан чиқариш
6010 Чет ташкилотлар хизматларини ҳисобдан чиқариш (алоқа, сув, газ ва ҳоказо)
6710 Бошқарув аппарати ходимларига иш ҳақини ҳисоблаш
6520 Иш ҳақидан ижтимоий суғурта ажратмалар
4220 Хизмат сафарлари харажатларини ҳисобдан чиқариш
6110 Юқори ташкилотни сақлаш харажатлари
4910 Даргумон қарзлар бўйича резервни ҳисоблаш
6910-6990 Ижара ҳақи, аудиторлик хизматлари учун ҳақни ҳисоблаш, жарималар, зарарларни ҳисобдан чиқариш
5010 Бир маротабалик моддий ёрдамни тўлаш
9910 Ҳисобот даври охирида давр харажатларини ҳисобдан чиқариш


Умумхўжалик аҳамиятига ега бўлган бошқа операция харажатлари
Корхоналарнинг бошқа операция харажатлари қуйидагилардан иборат:
- кадрлар тайёрлаш ва уларни қайта тайёрлаш харажатлари (янги ташкил етилаётган корхонада ишлаш учун нормалар доирасида ва улардан ортиқча кадрлар тайёрлаш ва қайта тайёрлаш бундан мустасно);
- лойиҳа ва қурилиш-монтаж ишларида чала ишларни бартараф етиш харажатларини қоплаш, шунингдек, обйект қошидаги омборгача транспортда ташиш чоғидаги шикастланишлар ва бузилишлар,
коррозияга қарши ҳимоя нуқсонлари туфайли келиб чиққан тафтиш
харажатлари (асбоб-ускуналарни қисмларга ажратиш) ва шунга ўхшаш бошқа харажатлар йетказиб берувчи ва ишларни бажариш шартларини бузган юридик шахслар ҳисобига мазкур харажатлар чала ишлар шикастланиш ёки зарар кўриш учун жавобгар бўлган йетказиб берувчи ёки бошқа корхоналар ҳисобига ундирилиши мумкин бўлмаган даражада амалга оширилади;
- маслаҳат ва ахборот хизматларига ҳақ тўлаш, шу жумладан корхона мулкдорларидан бирининг ташаббуси бўйича ўтказиладиган аудиторлик хизматларига ҳақ тўлаш;
- о ъзининг хизмат кўрсатувчи ишлаб чиқаришлари ва хўжаликлами сақлашдан кўрилган зарарлар;
- саломатликни муҳофаза қилиш ва ходимламинг ишлаб чиқариш жараёнида бевосита қатнашуви билан боғлиқ бўлмаган дам олишлами ташкил етиш тадбирлари;
- корхона томонидан маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган ишлар ва хизматлами (шаҳар ва шаҳарчаларни ободонлаштириш ишлари, қишлоқ хўжалигига ёрдам бериш ва бошқа хил ишларни) бажариш харажатлари;
- компенсация ва рағбатлантириш тусидага тўловлар (вақтинча меҳнат лаёқатини йўқотган тақдирда қонун ҳужжатлари билан белгиланган, ҳақиқий иш ҳақи миқдоригача қўшимча ҳақ ва бошқалар);
- иш ҳақини ҳисоблашда ҳисобга олинмайдиган тўловлар ва харажатлар (қонунчиликка мувофиқ болани икки ёшга тўлгунгача парвариш қилиш бўйича ҳар ойлик нафақани тўлаш бўйича харажатлар; пенсияга устамалар; пенсияга чиқаётган меҳнат фахрийларига бир йўла тўланадиган нафақалар; ходимларга тўланадиган моддий ёрдам);
- соғлиқни сақлаш обйектлари, қариялар ва ногиронлар уйлари, болалар
мактабгача тарбия муассасалари, соғломлаштириш лагерлари, маданият ва спорт обйектлари, халқ таълими муассасалари, шунингдек, уй-жой фонди обйектлари таъминотига (шу жумладан барча турдаги таъмирлаш ишларини ўтказишга амортизация ажратмалари ва харажатлами ҳам қўшган ҳолда) жойлардаги давлат ҳокимияти органлари томонидан белгиланган нормативлар доирасидаги ва улардан кўпроқ харажатлар;.
- вақтинча тўхтатиб қўйилган ишлаб чиқариш қуwатлари ва обйектларнинг сақлаш харажатлари (бошқа манбалардан қопланадиган харажатлардан ташқари);
- банк ва депозитарий хизматларига то ъловлар;
- екология, соғломлаштириш ва бошқа хайрия жамғармаларига, маданият, халқ таълими, соғлиқни сақлаш, ижтимоий таъминот, жисмоний тарбия ва спорт корхоналари, муассасалари ва ташкилотларига бадаллар;
- буджетга мажбурий тўловлар, солиқлар, йиғимлар, амалдаги қонунчиликка мувофиқ тўланадиган ва корхона харажатларига қўшиладиган махсус буджетдан ташқари жамғармаларга ажратмалар;
- зарарлар, жарималар, пенялар (бекор қилинган ишлаб чиқа­риш буюртмалари бўйича йўқотишлар; моддий бойликларнинг табиий йўқолиши нормалари доирасидаги ва нормалардан кўпроқ, бевосита ишлаб чиқариш жараёнига тегишли бўлмаган йўқотишлар ҳамда камомадлар; суд харажатлари; тўланиши шубҳали қарзлар бўйича захирага ажратмалар ва бошқалар);
- бошқа операция харажатлари.

4.