Мавзу: Битта азот тутган олти аъзоли гетероҳалқали бирикмалар



Download 0,82 Mb.
bet6/9
Sana25.02.2022
Hajmi0,82 Mb.
#256341
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
14-ma'ruza

Пиридинкарбон кислоталар бифункционал бирикмалар бўлиб, карбоксил гуруҳ ҳисобига кислоталарга, пиридин халқаси бўйича пиридинга хос бўлган реакцияларга киришади. Улар амфотер бирикмалардир.

Пиридинкарбон кислоталар бензой кислотага нисбатан анча кучли кислоталар ҳисобланади.


бензой кислота < никотин кислота < изоникотин кислота < пиколин кислота
рКа=4,17 рКа=2,07 рКа=1,80 рКа=1,50
Пиридинкарбон кислоталар қиздирилганда осон декарбоксиллашга учрайди.

Пиридинкарбон кислоталар дори воситаларининг синтезида кенг қўлланилади. Масалан, никотин кислота асосида пеллагра касаллигини даволашда ишлатиладиган витамин РР ва юрак фаолиятига таъсир этувчи “Кордиамин” дори воситалари олинади. Сил касаллигини даволашда қўлланиладиган изониазид (тубазид), фтивазид дори воситалари изоникотин кислотанинг ҳосилаларидир.

никотин кислотанинг N,N-диэтиламиди

никотинамид

никотин кислотанинг хлорангидриди

никотин кислота


Гидроксипиридинлар. Пиридин халқасида гидроксил гуруҳнинг жойлашишига кўра, гидроксипиридинлар уч хил бўлади.

α- ва γ-гидроксипиридинларга таутомерия ҳодисаси хос бўлиб, ҳар бири икки таутомер шаклда мавжуд бўлади.



оксо шакли

гидрокси шакли

гидрокси шакли

оксо шакли

β-гидроксипиридинга таутомерия хос эмас.
Г идроксипиридинлар ҳам бифункционал бирикмалар бўлиб, гетероатом бўйича пиридиннинг ва гидроксигуруҳ ҳисобига фенолларнинг ҳоссаларини намоён қилади.
Гидроксипиридинларнинг кўпгина ҳосилалари тиббиётда дори воситалари сифатида қўлланилади. Шулардан бири пиридоксин [3-гидрокси-4,5-ди(гидроксиметил)-2-метилпиридин] (витамин В6). Пиридоксин анемия, гиповитаминоз – В6, асаб системаси касалликларини даволашда ишлатилади. Инсон ва ҳайвон организмида оқсил алмашинувининг нормал кечишида пиридоксиннинг роли катта. Организмда пиридоксин осон оксидланиб, пиридоксалга айланади. Пиридоксал аминлар билан реакцияга киришиб, пиридоксамин ҳосил қилади. Бу учалла бирикма витамин В6нинг турли формалари бўлиб, бир хил витаминли таъсир этади. Пиридоксал пиридоксальфосфат кўринишида бўлади.


Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish