Meningokokklar. - Meningokokkning (Neisseria meningitidis) sof kulturasini A.Vekselbaum 1887 yili meningit bilan og‘rigan bemorning orqa miya suyuqligidan ajratib olgan va uni atroflicha tekshirgan.
- Morfologiyasi. Meningokokklar loviya shaklida bo‘lib, juft-juft joylashadi, diametri 0,6-1,0 mkm. botiq tomoni bir-biriga qaragan, tashqi tomoni esa qavariq (do‘ng) bo‘ladi. Bu mikrob ba’zan tetrakokklarga o‘xshab to‘rttadan ham joylashadi, spora hosil qilmaydi. Xivchinlari yo‘q. Ammo ularda fimbriyalar (pili) yoki tukchalar borligi aniqlangan, bular yordamida ular epiteliy xujayralarining shilliq qobig‘iga yopishadi. Gram bilan qizil rangga (grammanfiy) bo‘yaladi. Yiringdan olingan materialda ko‘pincha meningokokklar leykotsitlarning ichida, ba’zan juda oz miqdorda uning tashqarisida joylashadi.
- Toksin hosil qilishi. Meningokokklar endo- va ekzotoksin hosil qiladi. Bu bakteriyalarning ekzotoksini gemolitik, endotoksinlari pirogenlik xususiyatiga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |