Mavzu : 1-Sakrash turlari texnikasi o‘rgatish metodikasi. Reja: Sakrash turlari tasnifi



Download 0,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/23
Sana01.01.2022
Hajmi0,89 Mb.
#296235
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23
Bog'liq
1-Sakrash turlari MARUZA

Uslubiy  ko‘rsatmalar

.  Sakrovchini  tayyorlashdagi  muhim  vazifalardan  biri 

oyoqni  “siltash”ni  va  depsinish  uchun  tez  yerga  qo‘yishni  o‘rgatishdir.  Yozilish 

mashqlarini  tez-tez  va  katta  hajmda  bajarish  kerak.  Uchish  fazasidagi 

trayektoriyaning yetarli darajada baland bo‘lishiga erishish zarur. Qumli chuqurga 

“sapchib”  sakrash  mashqini  ko‘proq  bajarish  kerak.  Shunda  mushaklar  kamroq 

charchaydi,  mashqni  ko‘proq  takrorlasa  bo‘ladi.  “Sapchish”ni  yo‘lkadan  ko‘ra, 

o‘tloq futbol maydonida bajargan yaxshiroq. Oyoqni “sidiruvchan” qo‘yish tezligiga 

ko‘proq e’tibor berish kerak. Shundagina yo‘lkadagi UOM proyeksiyasiga yaqinroq 

tushadi. Yerga tegish paytida oyoq deyarli to‘g‘ri, tarang bo‘lishi lozim ekanini doim 

eslatib turish kerak. Yerga tushayotganda oyoqni haddan tashqari bukib bo‘lmaydi. 

Mashqlarni  bajarayotganda  gavda  sal  engashgan  bo‘lishini,  sonni  “siltab” 

ko‘targanda gavda ko‘proq engashishini, oyoqni depsinish joyiga qo‘yganda kamroq 

engashishini yodda tutish kerak. 



4-vazifa

. “Sapchish”ni “qadamlab” sakrash bilan bog‘lashni o‘rgatish. 

Vositalari:  



1. 1-2 qadam yugurib kelib, qisqagina “sapchib”, yo‘lkaga bir oyoqda tushish, 

keyin uzunlikka oddiy sakrab, qumli chuqurga ikki oyoqda tushish.  

2. Shuning o‘zini yugurib kelishni tobora uzoqlashtirib bajarish. 

Uslubiy  ko‘rsatmalar

.  “Sapchish”dan  keyin  kuchli  depsinish  uchun  uchish 

fazasidayoq  bunga  tayyorlanish  kerak.  “Sapchish”da  sonni  shiddat  balan  “siltab” 

ko‘tarish va sal kam to‘ppa-to‘g‘ri oyoqni UOM proyeksiyasi yaqiniga tez qo‘yish 

bir  onda  tarang  bukilgan  oyoqda  depsinish  imkonini  beradi.  Sarflanayotgan 

kuchlarni aniq bosh-qarib, sakrovchi yerga tushishdagi kabi emas, balki depsinishga 

moslab  qo‘ysa  bo‘ladi.  Shunday  qila  oladigan  bo‘lish  uchun,  tasvirlangan 

mashqlarni bajarishgina kifoya qilmay, balki “sapchish” va “sakrash” mashqlarini 

juda ko‘p marta takrorlash kerak bo‘ladi. 

Tabiiyki, yerga tushgan zahoti kuchli depsina olish sakrov-chining qanchalik 

jismoniy rivojlanganligiiga bog‘liq. 

5-vazifa

. “Qadamni” “sakrash” bilan bog‘lashni o‘rgatish. 

Vositalar:  

1. Qisqa yugurib kelib “qadam” holatida uzunlikka sakrash. Qumli chuqurga 

bir oyoqda tushib, oldiga yugurib o‘tish. Sonni baland “siltab” ko‘tarishga va uchish 

fazasining ikkinchi qismida ikki qo‘lni orqaga tortishga e’tibor berib, buning ketidan 

oyoqni faol yerga tushirib, qo‘llarni siltash.  

2. 3-5 qadam  yugurib kelib, ikki hatlab sakrash. Kuchli oyoq bilan chiziqdan 

depsinib  “qadam”  holatida  uchish.  Uchish  oxirida  oyoqni  baland  siltab,  qo‘llarni 

orqaga  cho‘zib,  gavdani  oldinga  engashtirish.  Keyin  oyoqni  “sidiruvchi”  harakat 

bilan  UOM  proyeksiyasiga  yaqin  qo‘yish  va  siltanuvchi  oyoqni  tez  oldinlatib, 

yuqoriga ko‘tarib depsinish va “sakrash”ni bajarish. Qumli chuqurga ikki oyoqda 

tushish.  

3. Qisqa (10-12 m) yugurib kelib, ikki hatlab sakrash.  

4.  Qumli  chuqurdan  4  m  naridagi  baland  (40-50  sm)  joydan  ikki  oyoqda 

depsinib,  ikki  hatlab  sakrash.  Turgan  joyidan  uzunlikka  sakragandagi  kabi  uchib 

chiqib,  kuchsizroq  oyoqni  “siltab”  ko‘tarish;  oyoqni  faol  qo‘yib  depsinish  va 

“sakrash”ni bajarish. 

5. “Sakrash qadamlar”ni ko‘p-ko‘p takrorlash. 

6. O‘rtacha masofadan yugurib kelib, ikki hatlab sakrash. 



Uslubiy ko‘rsatmalar

. Bunda ham “sapchish”ni, “qadam” bilan bog‘lashdagi 

usulni ishlatish kerak. Ammo “qadam”dan “sakrash”ga o‘tish ancha sekin bajariladi, 

chunki bu yerda sakrovchi uzoqroq sakrash uchun trayektoriyani ko‘tarishi kerak. 

“Qadam” holatida uchish fazasida va depsinish paytida qo‘l silkishga alohida e’tibor 

berish lozim. Bu harakatlarni o‘zlashtirmay turib, 5 qadam naridan yugurib kelib, 

ikki hatlab sakrash yaramaydi. 

6-vazifa

. Uchinchi “sakrash” texnikasini o‘rgatish. 

Vositalari:  



1. 11-12 m dan yugurib kelib, kuchsizroq oyoqda depsinib uzunlikka sakrash.  

2. Shuning o‘zini, uzunlikka sakrashni o‘rgatishdagi kabi, to‘siqlardan sakrab 

o‘tib bajarish. 

3. Kuchsizroq oyoqda juda ko‘p “sapchish”.  

4. Kuchsizroq oyoq bilan depsinib, balandlikka sakrash. 

Uslubiy  ko‘rsatmalar

.  Uchinchi  sakrash  texnikasi  unchalik  qiyin  emas. 

Muhimi,  kuchsizroq  oyoq  bilan  kuchli  depsinishni  o‘rgatishdir.  Buning  uchun 

ko‘rsatilgan  mashqlarni,  ayniqsa  to‘siq-dan  oshish  mashqlarini  ko‘p  marta 

takrorlash kerak. To‘siqlardan oshib mashq qilganda, talaba depsinishda tobora ko‘p 

kuch  sarflab,  tobora  tezroq  harakat  qiladi-da,  uning  harakat  amplitudasi  katta 

bo‘ladi.  Kuchsizroq  oyoqdan  uzunlikka  tuzukroq  sakrashni  bilib  olsa,  uch  hatlab 

sakrash  ham  uzunroq  bo‘ladi.  Yerga  tushish  texnikasini  o‘rgatish  uzunlikka 

sakrashdagi kabi bo‘ladi.  

7-vazifa

.  O‘rta  masofadan  va  uzoqdan  yugurib  kelib,  uch  hatlab  sakrash 

maromini o‘rgatish. 

Vositalari:  

1. Uch hatlab sakrashning alohida qismlarini bilib olishga, sakrash detallari va 

elementlarini takomillashtirishga mo‘ljallangan yuqoridagi mashqlar.  

2.  Turli  xil  uzoqlikdan  yugurib  kelib,  depsinuvchi  oyoq  tushgan  yerdan 

depsinib uzunlikka sakrash.  

3. Shuning o‘zini taxtadan yoki eni 20-40 sm zonadan depsinib bajarish.  

4. Qisqa va o‘rta yugurib kelib, belgilarga qarab, uch hatlab sakrash.  

5. O‘rta masofadan (18 m gacha) yugurib kelib, uch hatlab sakrash. 

6. Uzoqdan (35-40 m) yugurib kelib, uch hatlab sakrash. 



Uslubiy  ko‘rsatmalar

.  Belgilarga  qarab  sakrash  –  zarurat  bo‘lsagina 

“sapchish”  bilan  “sakrash”  nisbati  to‘g‘ri  bo‘lishi  uchun  qo‘llanadi.  “Qadam”ni 

uzaytirishga  qo‘proq  e’tibor  berish  kerak.  Bunda  “qadam”  uzunligi  “sapchish” 

to‘g‘ri  bajarilishiga  bog‘liq  ekanini  unutmaslik  kerak  “Sapchiganda”  oyoqlar 

almashishi kech bo‘lsa, depsinuvchi oyoq baland silkitilsa va u depsinish joyiga faol 

qo‘yilsa,  “qadam”  yaxshi  chiqadi.  “Sapchish”  va  “qadam”  uchun  belgilar 

sakrovchining  qobiliyatiga  qarab  qo‘yiladi  (texnikani  tasvirlayotganda  bayon 

etilgan  tavsiyalarga  qarang).  Yugurib  kelishni  belgidan  (chiziqdan)  depsinuvchi 

oyoqni uning ustiga qo‘yib boshlash kerak. Depsinish qayerda bo‘lganini belgilab 

olib, yurib kelish boshlanishi keragicha oldinga yoki orqaga suriladi. Shundan keyin 

8-10 marta sakrashni tavsiya qilish kerak. Bunda har bir talaba o‘z belgisidan yugura 

boshlashi kerak. Yugurib kelish uzunligi o‘lchab olinsa, keyinchalik yana aniqlash 

uchun kerak bo‘ladi. 



8-vazifa

.  Yugurib  kelish  texnikasini  takomillashtirish  va  uning  optimal 

uzunligini  aniqlash.  Depsinuvchi  oyoqni  taxtaga  aniq  tushiradigan  bo‘lishni 

o‘rgatish. 




Vositalari: 

 

1. To‘liq yugurib kelib, uzunlikka sakrash taxtasidan depsinib va bir oyoqda 



qumga tushib, oldinga yugurib o‘ti6 ketish.  

2. To‘la yugurib kelib, uch hatlab sakrash.  

3. Uch hatlab sakrash musobaqalarida qatnashish. 

Uslubiy  ko‘rsatmalar

.  Yugurib  kelish  texnikasini  takomillashti-rayotganda 

oxirgi  4  qadamni  tezlashtirishga  ko‘proq  e’tibor  berish  kerak.  Bunga  yo‘lkadagi 

oxirgi qadamlar belgisi yordam beradi. Yugurib kelish uzunligi bilan uning nazorat 

belgisini aniqlash uzunlikka sakrashdagiga o‘xshash. Uch hatlab sakrashni o‘rgatish 

boshidanoq taxtaga aniq tushishga odatlantira borish juda muhim. Buning uchun uch 

hatlab,  ikki  hatlab  va  boshqa  sakrash-larning  barchasini  taxtadan  yoki  chiziqdan 

depsinib bajarish kerak. O‘rgatish oxirida shug‘ullanuvchilar uch hatlab sakrashda 

o‘z kuchla-rini sinab ko‘rishlari va erishgan natijalarini bilib olishlari kerak. Bunda 

“sapchish”,  “qadam”  va  “sakrash”  uzunliklarini  ham  o‘lchab  olinsa,  juda  ham 

ma’qul 

bo‘ladi. 

Sakrash 

texnikasini 

yanada 

takomillashtirish 

shug‘ullanuvchilarning  irodaviy  va  jismoniy  rivojlanganligiga  ko‘proq  bog‘liq 

bo‘ladi. 




Download 0,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish