Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Гидроэнергетика.Гидроэнергетика (энергияи об) энергияест, ки маљрои об њангоми ҳаракат дар сатњи замин њосилмекунад. 
Хусусияти сохтмони НОБ (нерўгоњи барќии обї) дар ҷумҳурӣазониборатаст, кионҳобатарзисилсила, яъне дар як дарё якчанто истгоҳҳоибарқӣсохташудаанд. Чунинтарзиҷойгирнамуданиистгоҳҳоибарқӣбоисисамаранокистифодабурданиќувваиобиидарёҳомегардад. ҲолодарҳавзаидарёиВарзобсилсилаиистгоҳҳоибарқииобииВарзобиБоло, Варзобипоён, Варзоб; дар дарёи Вахш - истгоҳҳоиНорак, Бойғозї, Сангтўда -1, Сангтўда – 2, Шаршара, Сарбанд, Марказїсохташудаанд. ДардарёҳоиСир, Бартанг, Ванҷ, Ѓунт низ нерўгоњњои барқииобїбакордаромаданд. Дигархусусиятиистгоҳҳоибарқииобїазониборатаст, киобанборҳоионҳо ба ғайразистеҳсолиқувваибарќ, инчунинбароиидоракуниимаҷроидарёҳо, пешгирииобхезӣ, обёрикуниизаминҳоикорамвабообтаъминнамуданишаҳрудеҳаҳошароитимуҳимфароҳаммеоваранд.
Айни замон дар маҷрои Вахш НОБ – њои зерин: дар қисми поёноби дарёи Вахш неругоҳҳи Шаршара (30 ҳазор кВт.соат), Сарбанд (210 ҳазор кВт.соат), Марказӣ (18,6 ҳазор кВт. соат), дар қисми миёнаи дарёи Вахш Норак ( 2 миллиону 700 хазор кВт соат), Бойғозӣ (600 ҳазор кВт соат), Сангтуда-1 (670 ҳазор кВт соат), Сангтуда-2 (220 ҳазор кВт соат) сохта шудаанд, дар қисми болооби дарёи Вахш неругоҳи обии барқии Роғун (3,6 миллион кВт.соат), Сичароғ(420 хазор кВт.соат) ва НОБ-и Шуроб (900 хазор кВт.соат) сохта шуда истодааст, ки сохтмони силсиланеругоҳҳоро дар дарёи Вахш хотима медиҳад.
Сохтмони НОБ-ҳо дар қисми болои дарёи Вахш як муаммои дигар, аз лойқа пуршавии обонборҳоро ҳал мекунад. Сохтани НОБ-и Роғун умри НОБ-ҳои поён аз он ҷойгиршударо дароз намуда мӯҳлати кори ин НОБ-ҳоро дар тӯли 100-солаҳо таъмин менамояд.
Ҷадвали 69.
НишондиҳандаҳоиасосииНОБ–ҳоидарёиВахш

НомгӯиНОБ	Иқтидор, мВт	Истеҳсолиэлектроэнергия, млн. кВт. соат/сол	Ҳаҷми обанбор млрд. М^3
			Пурра	Фоиданок
Роғун*	3600	13100	13,3	8,6
Шӯроб*	700	2620	0,05	0,02
Норак	2700	11000	10,5	4,5
Бойғозӣ	600	2485	0,102	0,082
Сангтӯда – 1	670	2733	0,258	0,016
Сангтӯда – 2	220	930	0,066	0,005
Сарбанд	210	1050	0,095	0,018
Шаршара	30	247	-	-
Марказӣ	18	114	-	-

*сохташудаистода
Инчунин дар дарёи Панҷ аз ҷихати техникию иқтисодӣ сохтмони 14 адад НОБ - ҳо, ки тавоноии онҳо аз 300 ҳазор кВт соат то 5,3 миллион кВт соатро ташкил медиҳад, асоснок карда шудааст. Пас аз сохтмони 14 неругоҳҳо фақат аз ин дарё 86, 3 миллиард киловатт соат неруи барқ истеҳсол кардан мумкин аст. Фақат як НОБ-и Даштиҷум беш аз 19 миллиард кВт соат қувваи барқ истеҳсол карда, талаботи аҳолӣ ва хоҷагии халқи Тоҷикистонро таъмин мекунад.
Мувофиқи хулосаҳои пешакии муттахассисон сохтумони ин НОБ аз ҷиҳати иқтисодӣ муфид буда, барои ҳар як килловатти он ҳамагӣ 800 доллари ИМА маблағ сарф мешавад, ки аз нуқтаи назари маблағгузорӣ ба сохтмони НОБ-ҳо хеле кам мебошад. Пас аз сохтмони ин НОБ фақат дар Ҷумхурии Афғонистон яку ним миллион гектар заминро обёрӣ кардан мумкин аст. Сохтмони ин НОБ мардуми ин минтақаро бо оби нушокӣ таъмин ва вазъияти иҷтимоию экологиро бењтар карда, ба давлатҳои дар ин минтақаҷойгиргашта такони иқтисодӣ медихад.