Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Љадвали 79.
Воридоту содироти мањсулоти ѓизої ва сањм дар њаљми
умумии савдо (њазор тонна)

Намуди мањсулот	Содирот		2018 бо % нисбати соли 2017	Воридот		2018 бо % нисбати соли 2017
				2017	2018
	2017	2018
Њама намуди мањсулоти хўрока	127,5	145,2	113,9	1585,9	1623,7	102,4
Аз он љумла:
Гандум	-	-	-	1014,5	1018,9	100,4
Орд	-	-	-	54,6	47,2	86,4
Шакар ва мањсулоти ќаннодї	0,34	0,07	20,6	125,0	129,75	103,8
Макарон	0,2	0,16	80,0	14, 3	13,37	93,5
Равѓани растанї	0,09	0,11	122,2	97,1	81,4	83,8
Шир ва мањсулоти ширї	0,02	0,0	-	8,6	8,2	95,3
Тухм	0,06	-	-	10,8	1,9	17,6
Чой	0,02	0,0	-	4,8	5,1	106,2
Картошка	0,7	0,2	28,6	17,2	32,2	187,2
Сабзавот	55,2	83,9	152,0	5,1	1,2	23,5
Мева	30,2	29,5	96,9	19,2	28,29	147,3
Соки меваву сабзавот	0,18	0,07	38,9	1,3	1,4	107,7

Сарчашма: Продовольственная безопасоность и бедность, №4 - 2018г. Агенство по статистике при Президенте Республики Таджикистан.

Дар Тољикистон сањми мањсулоти ѓизої дар њаљми умумии содирот дар солњои 2017 ва 2018 мутобиќан 2,6 ва 2,3% - ро ташкил кард. Дар воридот бошад сањми ин мањсулотњо баланд буда мутобиќан 23,0 ва 19,6% - ро ташкил кард.

Савол ва супориш:
1. Комплекси агросаноатӣчиствачӣгунасохтордорад?
2. Кадом қисматиКАСдарТоҷикистонсустинкишофёфтааст?
3. Дар сохтори хоҷагииқишлоқи ТоҷикистондарсолҳоиИстиқлолияткадомтағйиротҳобавуҷудомад?
5. АнҷибардаркадомноҳияҳоиТоҷикистонпарваришкардамешавад.
6. Барои чӣчорводорӣсоҳаидувумихоҷагииқишлоқҳисобмешавад?
7. Кадом соҳаҳоихоҷагииқишлоқмахсусгардидабаҳисобмераванд?
8. Дар солҳоиИстиқлолиятдарсохторихоҷагииқишлоқчӣгунатағйиротҳобавуҷудомад? Муаммоҳоихоҷагиҳоидеҳқонӣазчӣиборатаст?


Мавзўи 13. Соњањои саноати истењсоли мањсулоти истеъмоли рўзмарра: саноати сабуку хўрокворї
Саноати сабук қисми таркибии комплекси агросаноатӣ буда, дар асоси ашёи хоми маҳсулотҳои хоҷагии қишлоқ кор мекунад, аҳолиро бо молҳои истеъмолӣ таъмин мекунад. Ба зиммаи саноати сабук 9,7 фоизи фонди истеҳсолӣ ва қариб 28% коргарони саноат рост меояд. Ба саноати сабук саноати пахтатозакунӣ, фабрикаҳои газвори пахтагин, абрешим, қолинбофӣ, дўзандагӣ, чарму пойафзолдўзӣ, корхонаи коркарди пашм ва пўст, либосдӯзӣ, чакандўзӣ, тоқидўзӣ ва ғайраҳо дохил мешаванд. Тараққӣ ва суст шудани истеҳсоли саноати сабук бо суръати тараққиёти соҳаҳои хоҷагии қишлоқ вобастааст. Аввалин корхонаҳои саноати сабук дар Тоҷикистон дар заминаи ҳунарҳои халқии ниёгон: бофандагӣ, дўзандагӣ, ҳунармандӣ асос ёфтааст. Дар солҳои пеш аз инқилобӣ дар шаҳри Хуҷанд корхонаҳои ресандагӣ, бофандагӣ аз тарафи русҳо сохта шудаанд. Аввалин комбинати шоҳибофӣ дар солҳои 30-юми асри ХХ дар шаҳри Душанбею Хуҷанд сохта ба истифода дода шудааст. Танҳо дар ду корхонаҳо 22 000 нафар занону мардон дар 2-3 баст кор мекарданд.
Шоҳии истеҳсолкардаи ин ду шаҳр дар бозорҳои Осиёи Марказӣ, Афғонистон, Эрон, давлатҳои Туркия, Арабистон мавқеи намоёнро ишғол намуда буд.
Дар шаҳрҳои Кўлоб, Қўрғонтеппа, Конибодом фабрикаҳои матоҳои пахтагин истеҳсол карда мешуд. Аз ҳисоби матоҳои пахтагини худӣ (чит, суф, хомсуф) дар шаҳри Душанбею Хуҷанд либосҳои сабуки пахтагин медўхтанд. Дар шаҳри Душанбе калонтарин корхонаи дўзандагии либосҳои мардонаю занона бо номи «50-солагии СССР», дар шаҳри Хуҷанд фабрикаи бофандагии рўймолҳои пашмӣ ба роҳ монда шуд.
Дар шаҳри Душанбею Истаравшан фабрикаи кешбофӣ (трикотажӣ) бо якҷоягии нахҳои синтетикӣ ва либосҳои варзишӣ, ҷўроб ва либосҳои сабук истеҳсол мекарданд.
Соҳаҳоисаноатисабуку хӯрокворӣ, яке аз соҳаҳоимуҳимтаринихоҷагиихалқбуда, онҳоталаботирӯзафзуниаҳолиробогазворулибос, пойафзол, маводҳоихӯрокавағайраҳотаъминмекунанд. Бинобариндараҷаинекӯаҳволиимардумоназтараққиётиинсоҳаҳовобастааст. Лекин мутаассифона ин соҳаҳодарсолҳоиИстиқлолиятвобастабадигаргуншавиишаклихоҷагидорӣ ва канда шудани робитаҳоииқтисодӣ, бӯҳронииқтисодироазсаргузарониданд.