Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Саноати бофандагӣ. Саноати бофандагӣазҳисобиҳаҷмиистеҳсолотвашумораикоргаронсоҳаикалонтаринисаноатисабукбаҳисобмеравад. Технологияисаноатинассоҷӣякчанддавраҳоипайдарпайродарбармегирад. Инҳо: тозакунииашёихом- нахкашӣ - калобаресӣ - бофтангулпартоӣ - матоъитайёр мебошанд. Агар ҳамаииндавраҳоитехналогӣдармиқёсияккорхонабаамалояд, чунинкорхонарокомбинатинассоҷӣменоманд.
Истеҳсоли матоъҳои пахтагин таърихи куҳан дорад. Дар уезди Хуҷандқариб 6000 корхонаҳои косибии соҳаи бофандагӣ амал мекард. Миқдори коргарон ба 9000 нафар мерасид.
Саноати газвори пахтагин - муҳимтаринсоҳаисаноатибофандагӣбашумормеравад. Соли 1936 дар шаҳри Душанбе фабрикаи бофандагӣ (аввалин корхонаи матоъҳои пахтагини ҷумҳурӣ) ба кор сар кард ва дар соли 1942 навбати аввалини он ба кор даромад ва соли 1966 комбинат пурра ба истифода дода шуд. Дар шаҳри Конибодом фабрикаи ресмонресӣ дар солҳои 1942 - 44 сохта шуд.
Соли 1991 истеҳсолиматоъҳоипахтагинба 102 млн. м² расида бошад, пас соли 2003 истеҳсолионҳамагӣ 18,7 млн м³ - ро ташкил дод, ки ин зиёда аз 18 маротиба камтар мебошад. Дар ин давра истеҳсолиматоъҳоипахтагин 9,3 маротибакамшуд. Даристеҳсолотидигармаҳсулотҳониздариндавракамшавиимолҳодидамешавад. Ҳаминроқайдкарданбамавридаст, киазсолҳои 2000 саркарда, даристеҳсолимаҳсулотҳоисаноати сабук пешравии мунтазам дида мешавад.
Тоҷикистон дар оянда имконияти ба бозори ҷаҳонӣ баровардани матоъҳоипахтагинирақобатнокродорад. Бамақсадисарфаиашёихомвазахираҳоимеҳнатӣ корхонаҳоиинсоҳародарноҳияҳоипахтакорҷойгир кардан ба мақсадмувофиқаст.
.Саноати абрешим - соҳаи хеле қадима ва тараққикардаи Тоҷикистон мебошад. Дар ҳудуди Тоҷикистон кирмакпарварӣ дар уезди Хуҷанд, дар водии Зарафшон, шаҳру ноҳияҳои Истаравшан, Конибодом, Шаҳринав, Ҳисор ва Кўлоб тараққӣ карда буд. Танҳо дар соли 1916 дар уезди Хуҷанд 25 дӯконҳои косибии матоъҳои абрешимин амал мекардад. Соли 1928 дар Хуҷанд дўкони косибии абрешим ба кор сар кард, ки он минбаъд ба корхонаи саноатӣ – комбинати абрешимии Ленинобод табдил ёфт. Комбинат соли 1932 ба қисмҳо ҷудо шуда, аз ду фабрика: пиллакашӣ ва калобаресӣ иборат буд. Комбинат маҳсулоти тайёри худро ба 400 шаҳрҳои Иттифоқи Шўравӣ ва чандин давлатҳои хориҷӣ мефиристод.
Бӯҳрони иқтисодию сиёсӣ ва канда шудани риштаҳои алоқаҳои иқтисодӣ бо мамлакатҳои ИДМ ба саноати абрешим низ таъсири ниҳоят калони манфӣ расонд. Истеҳсоли маҳсулоти шоҳиворӣ аз 69 млн.м² дар соли 1991, дар соли 2000 ба 0,3 ва дар соли 2003 ба 0,1 млн.м² расид, ки ин нишондиҳандаи ниҳоят пастарини ин соҳа мебошад. Корхонаҳои саноати абрешим асосан дар Душанбе, Хуҷанд, Конибодом ва дигар шаҳрҳои марказӣҷойгир шудаанд. Корхонаҳои коркарди аввалини ашёи хом - пиллапазӣ асосан дар ҳамаи ноҳияҳое, ки ба кирмакпарварӣ машғуланд, ҷойгир карда шудаанд. Маҳсулоти ин саноат дар бозори ҷаҳонӣ шуҳрат дорад. Солҳои охир вобаста ба суст шудани соҳаи кирмакпарварӣ ин соҳа низ суст инкишоф меёбад