Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Нефти ТоҷикистониШимолӣбаландсифатбуда, бароиистеҳсолисӯзишвориимоторӣваравғанҳоимолиданӣҷавобгӯмебошад.
Дар ТоҷикистониҶанубӣ дар ҳудудидепрессияиТоҷик, ноҳияҳоинефтугазииДушанбе, Вахш, КӯлобваБоботоғиҒарбӣҷудокардашудааст. Дарҳудудиинноҳияҳо 120 структураҳоиантиклиналиибанефтугазперспективанокмуайяншудааст. Азонҳо 2 конигазӣ (Комсомолобод, Қизилтумшуқ), 4 кони нефтӣ (Шоҳамбарӣ, Силдузӣ, Кичикбел, Оқбашадир) вагазивунефти (Бештентак) кушодашудааст.
Торф. Дар Тоҷикистон наздик 45 конҳоиторфмавҷудаст. Онҳоодатандарсоҳилҳоидарёвакӯлҳодидамешаванд.
Варақсангҳоисӯзанда дар Тоҷикистони ҶанубуҒарбӣдидамешавад. (Гараутӣ, Қизимчек, Тереклитоғ). Захираҳоипешбинишуда 216 млн. тбуда, истеҳсолнамешавад.
Канданиҳоифоиданокимаъданӣ. Ба гурӯҳиканданиҳоифоиданокимаъданӣҳамаиметаллҳодохилмешаванд. дартабиатметали тоза кам вомехӯранд. Металлҳоасосандаррудаҳомавҷуданд. Руда–инминералитабииемебошад, кидартаркибихудметалҳодорад.
Металлҳоисиёҳваҷавҳарикунанда. Оҳан. ДарТоҷикистонконҳои оҳанхелебисёраст, лекиназсабабихурдбуданионҳодаршароитиимрӯзааҳамиятиистеҳсолӣ надорад. Қисмиасосииконҳодаршимолиҷумҳурӣ, конҳоиалоҳидадарТоҷикистониМарказӣваПомирҷойгираст.
Марганетс низ дар саноати металлургияи сиёҳистифодабурдамешавад. Конимарганетс (Чатиротек) дарноҳияиИсфарамавҷудаст. Волфрам – конҳоиволфрамдарТоҷикистониШимолӣ, МарказӣваҶанубуШарқӣмуайянкардашудааст. КонҳоиволфрамдаркӯҳиМевағул (Чойрухдайрон), қаторкӯҳиҲисор (майдонимаъданииМайхура, киконҳоиМайхура, Кабутӣ, Фаробродарбармегирад), қаторкӯҳиЗарафшон (Чилав, Такфон, Саримат, Вору, Пети) мавҷуданд.
Металлҳоинодир. Сурб ва Руҳ. Дар Тоҷикистонконҳоизиёдисурбваруҳмуайянкардашудааст. КонҳоиаҳамиятисаноатӣдоштадарТоҷикистониШимолӣ–Қаромазорҷойгиршудаанд. Конҳое, киаҳамияти саноатӣнадоранд, дардигарминтақаҳоиТоҷикистоннизмуайянкардашудаанд.
Дар ТоҷикистониМарказӣконҳоисурбуруҳ дар қаторкӯҳиҲисор, дарҳавзаидарёиВарзобёфтшудааст. БаонҳоконҳоиТакоб, Кондара, Сафедтараквағ. дохилмешавад.
КонҳоисурбуруҳдарТоҷикистониҶанубӣБалҷувон, Сангисабз, ХоҷаМастон, Иокунгчмебошад, киазсабабикамбуданизахираонқадараҳамиятнокнест.
Мис – конҳоихудӣнадорад, асосанҳамчункомпонентиҳамроҳазконҳоиполиметаллииҚаромазорҷудокардамешавад. Ҷамъшавиизиёдимисдарконҳои ЧорқударронваТаррормуқарраркардашудааст.
Сурма ва Симоб дар маъдан якҷоявомехӯранд. КонҳоиинметаллҳодарТоҷикистониМарказӣваПомирзиёдмебошад. КонҳоиТоҷикистониМарказӣдарминтақаисурмавусимобииЗарафшонуҲисорҷойгиршудаанд, кидавомиминтақаирегионалиисурмавусимобииТуркистонуОлойбаҳисобмеравад.
Қалъагӣ. КонҳоиқалъагӣдарқисматиғарбииқаторкӯҳҳоиЗарафшонуҲисорваПомирмуайянкардашудаанд.
КонҳоиқалъагиродарқаторкӯҳҳоиЗарафшонуҲисорба 3 гурӯҳтақсиммекунанд: 1. Конҳоихудииқалъагӣ (Кумарх, Тагобикӯл, Рамавағ), 2. конҳоикомплексӣ, кидаронқалъагӣҳамчункомпонентиҳамроҳвуҷуддорад (Майҳура, Такфон), 3. конҳое, кидаронқалъагӣдаршаклиомехтагиҳомавҷудаст (Саримат, Ҷилав, Амшутвағ).