Мавзўи Предмети омӯзиш ва вазифаҳои фан. Мавќеи геополитикї ва таќсимоти маъмурию сиёсии Љумњурии Тољикистон Наќша

Депрессияи Тоҷик
Дар ҷанубуғарбииҷумҳурӣ, дарҷанубиибаландкўҳҳоиҲисоруОлойвадарғарбиибаландкӯҳҳоиПомирминтақаи пастхамиемавҷудаст, кидарадабиётҳои геолого - географӣномидепрессияиТоҷикрогирифтааст. Даринпастхамӣқаторкӯҳҳоизиёдебасамтимередионалӣ, яъне аз шимол ба љанубтӯлкашидаанд, кидарбайнионҳоводиҳоивасеъҳосилшудааст.
Дар ин ҷоқаторкӯҳҳоизиёдеазҷумлаиВахш, Ҷилинтоғ, Сурхкӯҳ, Сарсарак, Тереклитоғ, Қаротоғ, Рангтоғ, Боботоғ, Оқтоғвағайраҳомавҷуданд. Байни ин қаторкӯҳҳоводиҳоизиёдемавҷуданд. Релефиинводиҳогуногун–ҳамвор, теппанок, моил, лёссӣмебошанд. МуҳимтаринионҳоҲисор, ВахшиПоён, Кофарниҳонипоён, Фархор, Кӯлоб, Ёвон, Данғаравағайраҳобашумормераванд, кидарбаландииаз 300 – 400 то 1200 м воқеанд.
Помир
ҚисматишарқииТоҷикистонропуррасистемаикӯҳииПомиришғолкардааст, киқарибнисфиҳудудиТоҷикистонродар бармегирад. Вобастабасохтисатҳ (морфология) Помирробадуқисм–ШарқӣваҒарбӣтақсиммекунанд. СарҳадишартиибайнионҳоазқаторкӯҳимеридионалӣтӯлкашидаиЗулумрат, кўҳҳоифарсудаиУссой, кўлиСарез, кўлиЯшилкӯл, ҷоибоҳамякшавиидарёҳоиПомирваВахонмегузарад.
Ядрои (маркази) системаи кӯҳииПомирқаторкӯҳиАкадемияифанҳобашумормервад, кибатариқимеридионалӣ108 кмтӯлкашидааст. ИнқаторкӯҳибаландтарининатанҳоТоҷикистон, балкитамомиИДМбашумормеравад. Ағбаиазҳамаипастиинқаторкӯҳазбаландии4340 м (Кашаляк) мегузарад, киинқариббабаландииқуллаибаландтариниАлп–Монбланбаробараст. Қуллаи баландтарини собиқИттиҳодиШӯравӣ, собиқКоммунизм (ҳолоИсмоилиСомонӣ) маҳздарҳаминқаторкӯҳмавҷудаст, ки7495 мбаландӣдорад.
Дар қисматиазҳамашимолииПомирқаторкӯҳиПасиОлоймавҷудаст, ки92 км.дарозїдорадвабагуфтиА.П.ФедченкосарҳадишимолииПомирбаҳисобмеравад. Қаторкӯҳимазкурбатариқиарзӣтӯлкашидааст. Азинҷо, азбаландии4280 метрағбаиҚизилортмегузарад, кидар он шоҳроҳиавтомобилгардибаландкӯҳииПомиравтотрактсохташудааст, кимарказиВМБК - ХоруғробошаҳриОшиҚирғизистонмепайвандад.
ҚарибазмобайниПомириШарқӣазҒарббаШарққаторкӯҳиМузкӯлтӯлкашидааст, киқуллаибаландтаринион6223 ммебошад. Автотрассаи (Шоњроњи) ПомириШарқӣшохаиқаторкӯҳиМузкулроазағбаиОқбайталдарбаландии 4655 метрбуридагузаштааст, ки ин шоҳроҳиавтомобилӣбаландтариндардунёмебошад.