Matematika oqíTÍw metodikasí

Kesteni toltırıń hám □; ○; ∆; ◊
shártli belgiler neni 
bildiretuǵının
yadıńızda tutıń. 
Bóliniwshi - 
□
Bóliwshi - 
○
Tolıqsız tiyindi - 
∆
Qaldıq - 
 ◊
1835 
25 
2460 
50 
205 
86 
74 
3980 
75 
5 
40 
24 
37 
243

---

a) 15 ke bólgende qaldıqta 11 shıǵatuǵın eń kishi sandı tabıń; 
b) 26 ǵa bólgende qaldıqta 15 shıǵatuǵın eń kishi sandı tabıń; 
d) 33 ke bólgende qaldıqta 22 shıǵatuǵın eń kishi sandı tabıń. 
Qaldıqlı bóliwdi orınlań hám durıslıǵın tekseriń: 
 
 
Kesteni toltırıń: 
Bóliniwshi 
210 150 
200 
540 
130 
Bóliwshi 
40 
25 
63 
12 
20 
Tolıq emes tiyindi 
5 
5 
8 
16 
Qaldıq
20 
0 
10 
10 
 
Másele. Dápter 60 sum turadı. 500 sumǵa eń kóbi menen neshe 
dápter alıw múmkin? Neshe sum qaytım beriledi? 
Sheshiw.
Juwap: Eń kóbi menen 8 
dápter alıw múmkin. 20 sum 
qaytım beriledi. 
Demek, 500 di sonday jazıw múmkin: 
500=60∙8+20, bunda 500 jámi pul (bóliniwshi); 
60 - bir dápterdiń bahası (bóliwshi); 
8 - alıw múmkin bolǵan eń kóp dápter sanı (tolıq emes tiyindi); 
20 - qaytım (qaldıq). 500=60∙8+20 jazıw qaldıqlı bóliwdi 
ańlatadı. 
a:b=s (d qaldıq), 
a=b∙s+d, dQaldıq bóliwshiden barqulla 
kishi boladı 
Apası ǵozalardı 5 aqlıǵına bólip bermekshi boldı? Ol dáslep bir 
ǵozadan berdi, keyin jáne birewden, jáne bir ǵoza bergennen keyin 
ózinde bir ǵoza qaldı. Apasında qansha ǵoza bar edi? 
Xatishanıń 1000 sum pulı bar edi. Ol 485 sumǵa ádebiy kitap 
aldı. Qalǵan pulına dápter almaqshı. Eger bir dápter 23 sum bolsa, ol 
eń kóbi menen qansha dápter alıwı múmkin? Oǵan qansha qaytım 
beriliwi kerek? 
244

---

Sheshiw.