Matematika oqíTÍw metodikasí

Esaplawlardı orınlap, kesteni toltırıń: 
Waqıt
1 
saat 
1saat 
30min 
2saat 2saat 
30min 
3saat 4saat 5saat 6saat 
Tezlik 
(km/saat) 
120 80 
60 
48 
40 
30 
24 
20 
Aralıq
 
Tezlik kemeyiwi menen belgili aralıqtı (120km di) basıp ótiw 
ushın ketetuǵın waqıttıń artıwına, biraq olardıń kóbeymesi sol (120 
km) aralıqqa teń bolıwına itibar beriń. 
USHÍRASÍWSHÍ BAǴDARDAǴÍ HÁREKETKE 
BAYLANÍSLÍ MÁSELELER 
 
Másele. Nargiza hám Naǵıymanıń úyleri arasındaǵı aralıq 550 
metr. Olar bir waqıtta úylerinen shıǵıp bir-birine qarap kele basladı. 
Nargiza 1 minutta 60 metr, Naǵıyma bolsa 1 minutta 50 metr jol 
júredi. Qızlar qansha waqıttan keyin ushırasadı?
Sheshiw. 1) qızlar 1 minutta bir-birine neshe metr jaqınlasadı? 
60m + 50m = 110m. 
2)qızlar qansha waqıttan keyin ushırasadı? 
550 : 110 = 5(min). Juwap: 5 minuttan keyin. 
356

---

Eger, deneler (poezdlar, velosipedler, adamlar…) bir-birine 
qarap háreketlenip atırǵan bolsa, olardıń jaqınlasıw tezligi olar 
tezlikleriniń qosındısına teń boladı. 
A hám B qalalar arasındaǵı aralıq 480 km. Bul qalalardan bir 
waqıtta bir-birine qarap eki avtomobil jolǵa shıqtı. Olardan biriniń 
tezligi 75 km/saat, ekinshisiniń tezligi bolsa 85 km/saat.
a) olar bir-birine qanday tezlik penen jaqınlasadı? 1 saattan 
keyin olar arasındaǵı aralıq neshe kilometr boladı? 
b) avtomobiller neshe saattan keyin ushırasadı? 
A_____75km/saat________________________85km/saat___B 
_______________________480km______________________ 
A hám B awıllar arasındaǵı aralıq 78 km. Bul awıllardan bir 
waqıtta bir-birine qarap eki velosipedshi jolǵa shıqtı. Birinshi 
velosipedshiniń tezligi 12 km/saat. Bir saattan keyin olar arasındaǵı 
aralıq 52 km boldı. Ekinshi velosipedshiniń tezligin tabıń. 
A hám B qalalar arasındaǵı aralıq-650 km. Bul qalalardan bir 
waqıtta bir-birine qarap eki poezd jolǵa shıqtı. Birinshi poezdıń 
tezligi 60 km/saat, ekinshi poezdiki -70 km/saat. 
a) poezdlar neshe saattan soń ushırasadı? b) ushırasıwǵa bir saat 
qalǵanda olar arasındaǵı aralıq neshe kilometr boladı?