Matematika oqíTÍw metodikasí

 
Kesteni toltırıń
: 
Aralıq 
Waqıt 
Tezlik 
Aralıq 
Waqıt 
Tezlik 
20km 
4saat 
S 
V 
3saat 
6km/saat 
t 
V 
240km 
80km/saat 
S 
t 
a) katerdiń turǵan suwdaǵı tezligi = (katerdiń dárya aǵımı 
boyınsha tezligi + katerdiń dárya aǵısına qarsı tezligi):2; 
b) dárya aǵısınıń tezligi = (katerdiń dárya aǵısı boyınsha tezligi - 
katerdiń dárya aǵımına qarsı tezligi):2. 
354

---

Katerdiń dárya aǵısı boyınsha tezligi 21 km/saat, aǵısına qarsı 
tezligi 15 km/saat. Katerdiń turǵan suwdaǵı tezligin hám dárya 
aǵısınıń tezligin tabıń. 
Kater dárya aǵısı boylap 60 km aralıqtı ótiw ushın 4 saat 
sarıplandı. Aǵısqa qarsı sol aralıqtı ótiw ushın 5 saat sarıplandı. 
Dárya aǵısınıń tezligin tabıń. 
Dárya boyında jaylasqan eki awıl arasındaǵı aralıq 48 km. Kater 
bul aralıqtı aǵıs boyınsha 2 saatta hám aǵısqa qarsı 3 saatta basıp 
ótti. Bul aralıqtı sal neshe saatta ótedi? 
 
Zárúrli esaplawlardı orınlap, kesteni toltırıń: 
 
Katerdiń turǵın 
suwdaǵı tezligi 
(km/saat) 
Darya aǵısınıń 
tezligi 
(km/saat) 
Katerdiń aǵıs 
boyınsha 
tezligi 
(km/saat) 
Katerdiń 
aǵısqa qarsı 
tezligi 
(km/saat) 
15 
3 
18 
21 
20 
16 
25 
15 
34 
26 
 
Kemeniń turǵan suwdaǵı tezligi 16 km/saat, dárya aǵısınıń 
tezligi 2 km/saat. Kemeniń aǵıs boylap hám aǵısqa qarsı tezligin 
tabıń. 
MÁSELELERDI KESTE DÚZIP SHESHIW
Tezlik, waqıt hám aralıqtı esaplawǵa baylanıslı máselelerdi 
sheshiwde olar arasındaǵı baylanıslardan paydalanıladı: 
Aralıq = waqıt ∙ tezlik, S = V ∙ t
Waqıt = aralıq : tezlik, t = S : V 
Tezlik = aralıq : waqıt, V = S : t 
Esaplawlardı orınlap, kesteni toltırıń. (Zárúr jaǵdaylarda saattı 
minutlarda ańlatıń). 
355

---

Aralıq
360 km 
Tezlik 
(km/saat) 
20 
30 
40 
45 
60 
72 
80 
90 
Waqıt 
(saat) 
18 
6 
Esaplawlardı orınlap, kesteni toltırıń. (Zárúr jaǵdaylarda 
kilometrdi metrlerge aylandırıń.) 
Aralıq
540 km 
Waqıt 
(saat) 
5 
6 
9 
10 
12 
15 
18 
20 
Tezlik 
(km/saat) 
108 
60