Matematika oqíTÍw metodikasí

4.Ápiwayı máselelerdi sheshiwde ámel tańlawdı tiykarlap 
beriw
hám quramalı másele analizin ámelge asırıw, soń sheshiw 
rejesin
dúziw uqıplılıǵı
. Aldın ápiwayı máseleni sheshiwde ámel 
tańlaw máselesin qarap shıǵıwǵa toqtaymız. Bul uqıplılıq birinshi 
klastan baslap qáliplese baslaydı, ekinshi hám úshinshi oqıw 
jıllarında jáne de rawajlanadı, yaǵnıy ayırım tanıs máselelerge 
salıstırǵanda ámel tańlaw jumısın orınlaw tiykarı ózgertiledi. 
Quramalı máseleni sheshiwde máseleni analiz etiw uqıplılıǵı 
tiykarǵı áhmiyetke iye. Baslawısh klaslarda matematika oqıtıw 
metodikasına baylanıslı qollanbalarda máseleni analiz etiwdiń 
analitikalıq hám sintetikalıq usılları qaraladı. 
Máseleniń sintetikalıq analizi degende pikir bildiriwdiń sonday 
rawajı túsiniledi, bunda eki san maǵlıwmattı birlestiriw nátiyjesinde 
bul maǵlıwmatlardan neni biliw múmkinligi anıqlanadı, sonnan 
keyin jáne tabılǵan maǵlıwmat basqa maǵlıwmat birlespesine ótiledi 
hám másele sorawına juwap tabılǵansha sol jumıs dawam ettirile 
beredi. 
Másele analiziniń analitikalıq usılı sonday pikir bildiriwden 
ibarat, bul shınjır basında máselede berilgen soraw turadı. Másele 
sorawına juwap tabıw ushın zárúr maǵlıwmatlar tańlanadı, bul 
maǵlıwmatlardı basqa maǵlıwmatlardan paydalanıp tabıw múmkin. 
5.
 
Sheshimdi orınlaw,
onı oqıtıwshı talabına sáykes etip 
hújjetlestiriw hám másele sorawına juwap beriw uqıplılıǵı. Ápiwayı 
máselelerden baslaymız. Ápiwayı máseleni arifmetikalıq usıl menen 
de, algebralıq usıl menen de sheshiw múmkin. Bul orında 
máselelerdi arifmetikalıq usıl menen sheshiw haqqında ǵana sóz 
319

---

etiledi, máseleni algebralıq usılda sheshiw keyinirek ayrıqsha 
qaraladı.