Matematika oqíTÍw metodikasí

6.
 
Másele sheshimin tekserip biliw uqıplılıǵı.
Másele 
sheshimin tekseriw tómendegi usıllarda qollanıladı:
 
a) Alınǵan juwap penen másele shárti ortasında sáykeslik 
ornatıw. 
b) Keri másele dúziw hám sheshiw. 
v) Máseleni basqa usıllar menen sheshiw. 
g) Juwaptıń shegaraların anıqlaw (juwaptı shamalaw). 
d)Grafikalıq tekseriw. 
7. Máseleler ústinde islewde belgili sistemanı belgilew hám 
onı engiziw uqıplılıǵı. 
 
Máseleler ústinde islew rejesi 
1 Máseleni oqıp shıǵıń, máselede ne haqqında gáp barıp 
atırǵanın óziń kóz aldıńa keltiriń (túsiniń).
2 Máselede ne belgili hám neni tabıw kerekligin anıqlastırıp alıń. 
Eger másele tekstin túsinip alıw qıyın bolsa, onı qısqa jazıń 
(yamasa máselege baylanıslı sızılma tayarlań).
3 Qısqa jazıw boyınsha hár bir san neni kórsetiwin túsindiriń 
hám másele sorawın tákirarlań. 
4 Oylap kóriń, másele sorawına birden juwap beriw múmkin be, 
eger múmkin bolsa, nege? Dáslep neni, keyin neni biliw 
múmkin? Máseleni sheshiw rejesin dúziń.
5 Sheshiwdi orınlań hám juwabın jazıń. 
6 Óz sheshimińizdiń durıs ekenligin tekserip kóriń. 
7 Ózińizge «qızıǵarlı» sorawlar beriń hám olarǵa juwap beriń 
Bunda 
tájiriybeli 
oqıtıwshılar 
jumıslarında 
oqıwshılardı 
ózbetinshe máseleler sheshiwge úyretiwdiń bir qansha basqıshın 
ajıratıp kórsetiw múmkin: 
1-basqısh. Másele oqıtıwshınıń baǵdarlawshı sorawları boyınsha 
sheshiledi hám bul sheshiw taxtada hám dápterde bir waqıtta 
orınlanadı. 
2-basqısh. Másele shárti oqıtıwshı basshılıǵında analiz etiledi 
hám sheshiw rejesi dúziledi. Sheshiwdiń ózi taxtaǵa jazılmaydı, 
awızeki aytılmaydı da, oqıwshılar bolsa onı ózbetinshe orınlaydı. 
320

---

3-basqısh. Oqıtıwshı basshılıǵında másele tek analiz etiledi. 
Sheshiw rejesi hám sheshiwdiń ózin oqıwshılar ózbetinshe 
orınlaydı.
4-basqısh. Máseleni oqıtıwshınıń hesh bir járdemisiz ózbetinshe 
sheshiw. 
Oqıwshılarda máseleler sheshiw uqıplılıǵın qáliplestiriwde 
dóretiwshilik hárekettegi shınıǵıwlardıń da kerekli áhmiyeti bar. 
Buǵan tómendegiler kiredi: 
1.Máselelerdi hár qıylı usıllar menen sheshiw. 
2. Mashqalalı hárekettegi máselelerdi sheshiw. 
3. Máseleler dúziw hám olardı almastırıwǵa baylanıslı 
tapsırmalar. 
Aqırında sonı aytıp ótiwimiz kerek, matematikalıq másele 
ústinde islew proсesinde soǵan umtılıw kerek, hár bir másele balalar 
ushın haqıyqıy bilim deregi bolıp qalsın. Bunıń ushın oqıwshınıń 
dıqqatın 
másele 
shártinen 
túsinigin 
hám 
biliw 
qábiletin 
rawajlandıratuǵın 
dárejede 
kóbirek 
maǵlıwmatlardı 
alıwǵa 
baǵdarlaw kerek.