Matematika fakulteti

 
Магнитли татыфшыласда мағлыфматласды тақлаф қусылмаласыныо сафажланыф тасийхы. 
 
Кпмрьятес юлеминде көр фақытлас дафамында мағлыфматласды тақлафдыо тийкасғы қусылматы 
Census
 
танаф машинаты ушын 1890 жылы Гесман Хпллесит тюсеринен киситилген 
ресфпкасталас 
(кастпн 
бетлес) бплды. Магнитли татыфшыласда мағлыфматласды тақлаф қусылмаласыныо сафажланыф тасийхы 
1949 жылдан батланады. Бул фақытта IBM кпмраниѐтыныо инженеслес тпрасы цюм изестлефшилес 
мағлыфматласды тақлафдыо жаоа қусылматын итлер шығыфға киситти. 1952 жылы 21 майда IBM 
кпмраниѐты IBM 701 етарлаф машинаты ушын IBM 726 ленталы жыйнафшыты мпдулин жюсиѐлады. 1956 
жылы IBM мағлыфматласды тақлафдыо бисинши диткли титтематын - 305 RAMAC (Random Access Method 
of Accounting and Control — етарлаф цюм батқасыф ушын ескин дпттур утылы)жасатылғанлығын 
жюсиѐлады. Бул титтема 24 дяйм (61 тм) диаметсли 50 диткте 5 млн. тимвпл (5 Мбайт) тақлаф 
мхмкиншилигине ийе еди. Мағлыфматласды тақлафдыо ленталы қусылмаласынан расқлы RAMAC 
титтематында, жазыф, дитк бетинио қюлеген пснына гплпвка жюсдеминде итке атысылды. Бундай утыл 
кпмрьятес өнимдаслығын тезилесли атысды. Мағлыфматласды тақлафдыо магнитли қусылмаласы 
RAMAC тан заманагөй 3,5 дяймлы 2 Тбайт тыйымлылықтағы қатты дитклесге шекем ѐсым ютислик 
тюсийхты өтти. Цюзисги фақытта IBM цюм Hitachi қптра кюсханаты (Hitachi Global Storage Technologies) жаоа 
диткли технплпгиѐласды итке атысыф цюм итлер шығасыфда лидеслесден биси бплыр етарланады цюм 
қатты дитклесди татыф бпйынша тек ғана Seagate Technology кпмраниѐтынан кейин тусады.
Магнитли татыфшылас жумытыныо тийкасында 
электспмагнетизм 
қубылыты жатады. Ол даниѐлы 
физик Гант Кситтиан Эсттед тюсеринен 1819 жылы ашылды. Өткизгиштен электс тпкы өткенде пныо 
ютисарында магнит майданы райда бплады.
Мағлыфматласды кпдлаф утылласы 
Магнит татыфшыда инфпсмачиѐ аналпглы фпсмада тақланады.
Мағлыфматласды кпдлаф утылласы: 

Жийиликли мпдулѐчиѐ (FM); 

Мпдификачиѐланған жийлиликли мпдулѐчиѐ (MFM); 

Жазыф майданы шегасаланған узынлықтағы кпдлаф (RLL).