Matematika fakulteti

ATA қюфиртизлик сежими 
Қатты диткке дпттур распли BIOS наттспйкаты рспгсаммаласы жюсдеминде бесиледи, бисақ бул 
титтеманы баслық титтемалас қплламайды (көршилик рпстативлес –афа, көршилик наттпльныйлас - ѐқ). 
Егес бул функчиѐ бас бплта, еки тхсдеги распль бесиф мхмкин: райдаланыфшы распли цюм тийкасғы 
распль.
Қпсғалған пблатть 

---

67 
Көршилик заманагөй ПК лес райдаланыфшыға От ныо ѐмата батқа ПТ тыо жумыт қюбилетин 
жеоил қайта тиклефге мхмкиншилик бесетуғын автпмат қайта тиклеф функчиѐласын қпллайды. Дютлер 
буныо ушын ПТ тыо тийкасғы наттспйкатын қайта тиклейтуғын аснафлы дитклес райдаланатуғын еди. 
Өндисифшилес қайта тиклейтуғын ПТ ты жхклефши қатты дитктио аснафлы жатысын бөлимине 
жайлаттысыфды келитти (Функчиѐ HPA- host protectes area, 1998-ж. ATA-4). 
2003 жылдан батлар Phoenix FirstBIOS ренен тюмийинленген титтемалас HPA пблаттында 
тақланатуғын қайта тиклеф цюм диагнпттика рспгсаммаласы менен шығасылмақта.
ATAPI/ATA Packet Interface 
Бул интесфейт магнит ленталасдағы жыйнафшылас, CD-ROM цюм батқа қусылмаласды юрифайы 
IDE сазъжмына жалғаф ушын итлер шығылған.
Қатты дитклес тыйымлылығы BIOS тюсеринен шекленген бплады. 
 
CHS цюм LBA адсетлеф утылласы 
ATA жыйнафшыласы тектпсласын адсетлефдио (нумесачиѐты) еки тийкасғы утылы бас. CHS 
(Cylinder Head Sector) дитктио цюс бис тектпсын адсетлеф ушын райдаланады. LBA (Logical Block Address) 
жыйнафшыныо тектпсласын адсетлеф ушын тек бис мюнит райдаланады. CHS утылы тийкасында 
жыйнафшыныо физикалық ттсуктусаты (пныо ишки жумытын шөлкемлеттисиф утылы) жатады. LBA 
утылы жыйнафшыныо ишки физикалық ттсуктусатынан ғюсезтиз тектпсласды нпмеслефдио юрифайы цюм 
лпгикалық утылы бплыр етарланады.
Мағлыфматласды магнитли жыйнафшыласда тақлаф 
 

---

68 
Баслық рестпнал кпмрьятеслесде инфпсмачиѐ магнетизм ѐмата пртика 
рсинчирин 
райдаланатуғын жыйнафшыласда тақланады. Екилик мағлыфматлас (нпль цюм бислес) ағымын тақлафда 
магнит қусылмаласды райдаланыфда плас диткте ѐмата лентада кетте көсинитиндеги кишигисим магнит 
емет металл бөлимлесге айланады. Бул магнит “кетте” кейиншелли дютлерки екилик мағлыфматлас 
ағымына тикленифи мхмкин. Магнитли етлер қалыф қусылмаласы цюсекети рсинчирин тхтиниф қыйын, 
тебеби магнит майданды көз бенен көсиф мхмкин емет.