Matematika fakulteti

DDR SDRAM 
яды. 
 
DDR яды (Double Data Rate – мағлыўматлар узатыўдың еки еселенген тезлиги) – бул SDRAM 
ның жетилистирилген стандарты. Буны пайдаланыўда мағлыўматлар узатыў тезлиги еки еселенеди. 
Буған тактли жийиликти арттырыў есабынан емес, ал бир циклда мағлыўматларды еки мәрте 
өткериў есабынан ерисиледи: биринши мәрте-цикл басында, екинши – ақырында, бунда сол 
жийилик ҳәм синхронластырыўшы сигналлар пайдаланады.
DDR яды 2000-жылы дәслеп графикалық карталарда пайдаланды, себеби ол ўақытта оны 
қоллайтуғын чипсетлер (2002-ж. пайда болды) жоқ еди. DDR SDRAM 184-контактли модуллерде 
шығарылады.

---

63 
*(Single Data Rate – SDR) 
DDR ди қоллайтуғын көпшилик микросхемалар еки каналлы әмеллерди қоллайды. 
Еки DIMM модуллери бир банк сыпатында ислейтуғын бул технология бир модулдиң 
өткериў қәбилетин еки еселейди. Мәселен, егер микросхема PC3200 модулин қоллайтуғын 
болса, бундай бир модулдиң өткериў қәбилети 3200 Мбайт/сек. Бунда еки каналлы режимде 
бул өткериў қәбилети еки еселенеди ҳәм 6400 Мбайт/сек ты қурайды. Еки каналлы әмеллер 
процессор ҳәм ядтың бирдей тезлигин тәмийинлеп (жийилик емес, ал өткериў қәбилети 
нәзерде тутылмақта) ПК архитектурасын оптималластырады. Солай етип, мағлыўматлар 
шиналар арасында иркинишсиз жүреди.
DDR2 SDRAM 
яды. 
 
DDR2 SDRAM (2003ж.) бул DDR SDRAM ның тез ислеўши версиясы. Бунда жоқары өткериў 
қәбилети сигнал узатыўдың жақсы сыпатын тәмийинлейтуғын сигнал контактларының 
дифференциал жуплығын пайдаланыў есабынан ерисиледи.
Intel компаниясы 2008-жылы Core i7 процессорларын шығарыўда яд контроллерин 
чипсеттен процессорға көширди.
DDR3 SDRAM 
яды. 
 
DDR3 – тезлиги жоқарылатылған ҳәм яд модуллериниң энергия тәмийнаты төменлетилген 
соңғы стандарты (2007 ж.). 
Core i7 процессорлары интегрирленген 3 каналлы яд 
контроллерине ийе.

---

64