Mashinasozlik instituti “Mashinasozlik теxnologiyasi” kafedrasi

1.3. Kurs ishining mazmuni va xajmi

Kurs ishi yozma hisobiy- tushintrish va chizma qismlardan iborat bo’ladi.
Yozma xisobiy-tushintrish qismi 25-30 betdan iborat bo’lib, quyidagi ketma -ketlikda tuziladi:
-muqava varag’i -1 bet;
-kurs ishi topshirig’i 1bet;
-mundarija -1 bet;
Yozma hisobiy- tushintrish qism quyidagi bo’limlardan iborat bo’ladi.
Kirish - 1-2 bet.
1-BO’LIM. Dastgoh haqida umumiy ma’lumotlar - 3-4 bet.
2-BO’LIM. Asosiy kinematik parametrlarni aniqlash 1-2 bet.
3-BO’LIM. Tezliklar uzatmasi qutisining kinematik sxemasini va struktura grafigini qurish -3-4 bet.
4-BO’LIM. Elektrodvigatel tanlash -2-3 bet.
5-BO’LIM. Tezliklar uzatmasi qutisini konstruktiv o’lchamlarini aniqlash va mustahkamlikka hisoblash –6-8 bet.
Yozma hisobiy- tushintrish qismning yakunlovchi qismida:
-xulosa -1 bet;
-foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati -1 bet;
-ilova va spetsifikatsiyalar.
Loyihaning yozma hisobiy-tushintirish qismi talabaning xoxishiga qarab qo’lda yoki kompyuterda yozilishi mumkin. Kompyuterda yozilgan matnlar “Times new roman” shriftida, 14 intervalda qog’ozning Chap tomonidan 30 mm, o’ng tomonidan 10mm, yuqori va pastki qismlaridan mos holda 20 mm kenglikda joy qoldiriladi. Bu qoldirilgan joylarni o’lchami sahifa tartibini (yuqori yoki pastida) belgilanishiga bog’liq bo’ladi.
Xisoblab topilgan va ma’lumotnoma adabiyotlardan tanlab olingan qiymatlar jadvalga kiritilishi lozim. Jadvalning tartib raqami nuqta bilan ajratilgan bo’lim raqamidan va jadvalning bo’lim doirasidan joylashish tartibi raqamidan iborat bo’ladi.
Kurs ishini bajarishda foydalanilgan adabiyotlar yozma hisobiy-tushintrish qism matnida ularga qilingan ishora tartibi bo’yicha joylashishi lozim. Ularni kvadrat qavs ichiga olgan holda ko’rsatiladi (misol uchun , , va xokazo).
Yozma hisobiy-tushintrish qism matnida keltirilayotgan xisoblash ifodalari shartli xarflar bilan belgilangan holda yoziladi, so’ngra bu xarflarning son qiymatlari ifodaga qo’yilib, xisobning oxirgi natijasi yoziladi.
Yozma hisobiy- tushintrish qism matnida ishora qilinishi lozim bo’lgan ifodalargina bo’lim doirasida arab xarflari bilan raqamlanadi. Ifoda raqami qavs ichiga olingan bo’lib nuqta bilan ajratilgan bo’lim raqamidan va ifodaning matnda kelish tartibi raqamidan tashkil topadi. Misol uchun (I. 2), (2. 4) va xokozo. Ifodadagi shakllar belgilar va son bilan berilgan koeffitsientlar to’g’ridan-to’g’ri ifoda ostida sharxlab beriladi. Satr boshida «bu yerda» so’zi yoziladi, ammo so’zdan keyin ikki nuqta qo’yilmaydi. Har bir shartli belgining va koeffitsientining ma’nosi yangi satrdan boshlanadi va jumla oxiriga vergul qo’yilib, uning o’lcham birligi yoziladi.
Yozma hisobiy- tushintrish qismda fizik kattaliklarni o’lcham birliklarini GOST 8.417-81(ST SEV 1052-78)ga asosan qo’llash lozim, ya’ni uzunlik -m; quvvat -kVt; kuch -N; kuch momenti -N.m; bosim, mustaxkamlik-Mpa; tezlik -m|min.; aylanish tezligi -ayl|min. va xokazo.
Kurs ishiga oid beriladigan ilovalar (masalan, spetsifikatsiya va boshqalar) yozma xisobiy-tushintrish qismning oxirgi saxifalariga joylashtiriladi. Har bir ilova uchun aloxida saxifa ajratilishi lozim. Varaqning yuqoriga o’ng qismiga «ilova» so’zi yozilib, oldiga uning tartib raqami qo’yiladi. Berilayotgan ilovalarning mavzusi sarlavxalariga mos ravishda o’z saxifasining yuqori qismiga yoziladi.
Kurs ishini chizma qismi-bu talabani konstruktorlik maxoratini, uni saviasini tasvirlaydi, Shuning uchun ham talabalar uni mukammal bilmoqlari kerak. Loyihani bu qismini tashkil etuvchi barcha chizma xujjatlar ЕСКД talablariga butunlay mos ravishda tayyorlanishi lozim. Chizmalar xatosiz va tartibli bajarilgan bo’lishi kerak.
Loyihada bajariladigan chizmalar soni 2 varaqdan iborat bo’ladi. Chizmalar komyuter grafik dasturlarida yoki qalam bilan qo’lda A1 yoki A2 farmatda chiziladi. Chizmadagi asosiy yozuvlar GOST2.104-68 ga binoan bajariladi. Spetsifikatsiyani andozasi va to’ldirish tartibi GOST2.108-68 da ko’rsatilgan. Dastgohning kinematik sxemasini chizishda, elementlarni shartli belgilashga oid bo’lgan GOST2.770-68 ga amal qilinadi.
Kurs ishini grafik qismida quyidagi chizmalar bo’ladi:
1) Dastgoh kinematik sxemasi va tezliklar uzatmasi qutisining tarkib to’ri
2) Tezliklar uzatmasi qutisining yig’ma chizmasi;