Mashg’ulot vaqti-2 soat Talabalar soni: 20 – 80 gacha

Uch fazali sistemaning quvvati
Har bir fazaning oniy quvvatining qiymati yoki faza quvvatlari bir fazalik zanjirni quvvati kabi aniqlanib, faza kuchlanishi va toklari oniy qiymatlari kattaliklarining kupaytmasiga teng bo’ladi.
p_A = u_A i_A p_B =u_B i_B p_C =u_C i_C (8.7)

Faza kuchlanishlarining simmetrik sistemasida

u_A=U_Fm sin t u_B =U_Fm sin (t-2 / 3) u_C=U_Fm sin (t -4/3)

Umuman nosimmetrik yuklamada faza toklari mos holda quyidagicha bo’ladi.

i_A = I_Am sin (t - _A) i_B = I_Bm sin [t – (2 / 3) - _B] i_C = I_Cm sin [t- (4 / 3) - _C]
Faza kuchlanishlari va toklarini ifodalanishi (8.7) formulaga quysak har bir faza uchun faza quvvatini qiymatini hosil qilamiz.
P_A =U_AI_A [cos_A - cos (2t - _A)]
P_B =U_BI_B [cos _B - cos(2t –(2 / 3) - _B) ]
P_C =U_CI_C [cos _C - cos (2t- (4 / 3) - _C) ]

Faza quvvatlari oniy qiymatlarining doimiy tashkil etuvchilari aktiv faza quvvatlari

P_A = U_AI_A cos_A , P_B = U_BI_B cos_B, P_C = U_CI_C cos _C
Uch fazali iste’molchini aktiv quvvati alohida fazalar aktiv quvvatlarining yig’indisiga teng.
P=P_A+P_B+P_C

Kuchlanishlarning simmetrik sistemada (U_A=U_B=U_C=U_F,)

va simmetrik yuklamada (I_A=I_B=I_C=I_F _A=_B=_C =) faza quvvatlari teng

P_F=P_A =P_B=P_C=U_F I_F cos 

Bu holda uch fazali iste’molchini aktiv quvvati

P=3P_F= 3 U_F I_F cos 
Uch fazalik iste’molchini quvvatini har doim liniya kuchlanishlari va toklari orqali hisoblash qulay, chunki liniya kuchlanishlarini o’lchash oson. Iste’molchilarni yulduz usulida ulaganda U_F=U_L / uchburchak ulaganda U_F=U_L, I_F =I_L / ekanligini e’tiborga olsak
P= U_L I_L cos 
Bu formula agar iste’molchi simmetrik bo’lsa yulduz usulida ham uchburchak usulida ham urinlidir. Shuni esda saqlash kerakki,  burchak faza kuchlanishi va tok orasidagi fazalar siljish burchagidir. Iste’molchi simmetrik bo’lganda uch fazaning to’la quvvati
S = U_L I_L
reaktiv quvvati Q = U_L I_L sin 
Simmetrik iste’molchida faza quvvatlari oniy qiymatlarining o’zgaruvchan tashkil etuvchilarining yig’indisi nolga teng. Chunki ular bir xil amplituda qiymatlariga ega bo’lib, bir-biriga nisbatan faza jihatidan 2 /3 ga siljigan.
Shuning uchun faza quvvatlari oniy qiymatlari yig’indisi bu holatda doimiy tashkil etuvchilarning yig’indisiga teng bo’lib, har doim o’zgarmasdan qolib uch fazali iste’molchi aktiv quvvatlarining yig’indisiga teng bo’ladi.

Savollar

1. 
   Yulduz usulida ulashni tushuntiring.
   
2. 
   Yulduz usulida ulangan zanjarning faza va liniya kuchlanishlari orasidagi munosabatni tushuntiring.
   
3. 
   Faza va liniya toklari orasidagi munosabat
   
4. 
   Neytral simning ahamiyati nimada
   

5. Generator chulg’amlarini va iste’molchi fazalarini uchburchak ulashni tushintiring
6. Nosimmetrik uch fazali zanjirlar qanday tushinasiz?
7. Uch fazali sistemaning quvvatini tushintiring.

.