Ag'ar - ko’chmanchi o’zbeklar tarkibida qayd qilingan urug’. Turkmanlarning bayat, yomut, teke qabilalari tarkibida ham ag’ar urug’i bo’lgan. Ag’ar (Og4ar), Oqar shaklidagi toponimlar bor. Masalan, Bobur Zomin yaqinida Oqar tuzini tilga olgan (tuz ~ tekislik). Bu joy hozir ham Og’ar (Oqar) deb ataladi.
Bag’is - qozoqlarning arg’in qabilasi tarkibidagi urug’ (qirg’izlarda bag’ish). Qibray tumanida Bag’is degan ovul bor.
Baday - ko’chmanchi o’zbeklar tarkibidagi urug’. Asosan Amudaryoning quyi oqimida, Xorazm viloyatining Urganch, Qoraqalpog’istonning Beruniy tumanlarida yashagan. XIX asrning boshlarida Surxondaryo vodiysiga, Bekobod, Zomin dashtlariga tar-qalgan. Amudaryoning o’ng sohilidagi Badayto’qay qo’riqxonasi shu urug’ nomi bilan bog’liq.
Badoq - kanal tarmog’i, ariq, soy. Buxoroda afdok deyilgan. Bo’stonliq tumanida Badoqsoy gidronimi shu atamadan hosil bo’lgan.
Bayot - qadimgi turk-o’g’uz qabilalaridan biri. o’zbek, turkman, ozarbayjon xalqlari tarkibiga kirgan. Bayot so’zining ma'nosini Rashid-ad-dinning «Jome ut-tavorix» asarida «baxtli va marhamatli’ deb, Abulg’ozi Bahodirxonning «Shajarai turk» asarida «baxtli va boy» deb izohlagan. 20-yillarda bayotlar Buxoro shahri va Qorako'1 tumani atroflarida, Xorazm viloyatining ayrim joylarida yashagan. Xorazm viloyati Yangiariq turnanida Bayot degan qishloq bor, yana q. Boyovut.
Baydoqchi ~ harbiy bayroqni ko’tarib yuruvchi askar. Baydoq -bayroq so’zining qadimiy talaffuzi (turkmanlar hozir ham bayroqni baydaq deyishadi). Baydoqchi degan urug’ ham bo’lgan. Muborak, Kasbi tumanlarida Baydoqchi degan qishloqlar bor.
Bayir, boyir - tepalik, do’nglik, jarlik. Cho’Uarda shamolning o’yishi natijasida paydo bo’lgan botiq yerlar. Chiroqchi tumanida Boyirgaza toponimi uchraydi.
Baymoqli, boymoqli — qo’ng’irotlar tarkibidagi urug’lardan biri. Baymoq — egri oyoq yoki oyoq kafti, maymoq. Dasht kemiruvchilari-dan sug’urni qadimgi turkiy tilda baymoq deyishgan, chunki sug’urning oyoqlari ham maymoq bo’ladi. Bu so’z rus tiliga ham kirgan. Sug’urning beso’naqay yirik turini ruslar baybak deyishadi. Boysun, Jarqo’rg’on, Qumqo’rg’on tumanlarida Baymoqli qishloqlari bor.
Baliq (balig’) - qadimiy turkiy tilda «shahar» ma'nosini beradi. Turkiy runik yozuvlarda, «Devonu lug’otit turk»da qayd qilingan. Qadimiy joy nomlari tarkibida ko’p uchraydi; Beshbaliq (Sharqiy Turkiston), Xonbaliq (Pekin shahrining qadimiy turkiy nomi). Qo-zoq, qirg’izlarda baliq urug’i qayd etilgan.
Baliqchi — o’rta asrlarda tilga olingan qabilalardan biri. Qiig’izlarning mendi, saruu qabilalari tarkibida, tuva, turkmanlarning ersari qabi-lasi tarkibida baliqchi, boshqirdlarda baliqsi urug’i qayd qilingan.
Baliqchi, Chust tumanlarida Baliqchi qishloqlari bor. Baliqchi «baliq tutuvchi» yoki «shahar qo'riqchisi», «shaharlik» ma'nosida ham tushuniladi.
Balxi — o’zbeklarning kenagas, qutchi (qovchin), saroy qabila-lari, turkmanlarning ersari qabilasi tarkibiga kirgan urug’ («Balx shahri-dan kelgan kishidan, balxlikdan tarqalgan urug’» ma'nosida), o’zbekistonda Balxi, Balxiyon, Balxibog’ot, Balxilar, Balxiya, Bal-xiquduq kabi toponimlar mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: |