Masafalari raajmuidan bahs etadi

Achamayli, ochamayli - o’zbeklarda yuz qabilasining bir bo’lagi, qo’ng’irotlar, saroylar tarkibida ham qayd qilingan; qozoqlar, qoraqal-poqlarda ashamayli urug’i bor. Etnograflar achamayli urug’i ach (och) nomli qabila nomi bilan bog’liq bo’lsa kerak deydi. Achamaylilar o’zbekistonda Toshkent, Sirdaryo, Qashqadaryo, Xorazm, Samar-qand viloyatlarida, Tojikistonda esa o’ratepa tumanida qayd qilingan. Nurobod, Urgut, Qumqo’rg’on, Bulung’ur, Bo’ka, Bekobod, Kitob tumanlarida Achamayli qishloqlari bor.
Ho’kizga yoki qo’tosga uriladigan yoki bolalar uchun mo’ljallangan egar ochamay (achamay) deyilgan. Demak, urug’ tamg’asi shaklan ana shu egarga o’xshash bo’lgan.
Achchi — achchiq, nordon, taxir, sho’r (suvlar). Turkmanlarda aji, qozoqlarda ashi (ashshi), qirg’izlarda achu. Achchisoy, Ajiko’I, Ashibuloq toponimlari shu atamadan kelib chiqqan. Toshkent yaqi-nidagi Damashi toponimi qozoqcha Sho’rkul degani (dam — suv damlanib qolishidan hosil bo’lgan koMmak).
Aqba, aqaba (ko’pligi aqabot) - joy nomlari tarkibida saqlanib qolgan geografik atama. Aqba arab tilida «dovon», «tog’ yo'li» demak-dir. IX—X asrlarda bitilgan asarlarda (masalan, muallifi no’malum forscha «Hudud ul-olam» asarida, «Tarixi Tabariy»da) ko’p uchray-di. Tojikiston va o’zbekistonning togii hududlarida, ayniqsa Pomir, Hisor, Zarafshon tog’larida o’nlarcha toponimlar tarkibida, xususan, dovon nomlari tarkibida aqba so’zi uchraydi: Aqba, Ag’ba, AqbaboshL Aqvavodif, Aqbai Gishxun, Aqbai Farob, Choshi Aqba, Aqbai Surxat, Axba-lspan, Aqbai Obburdon va hokazo. Bu atama hozir ham o’rta Osiyoning tog’li hududlarida aqba, axba, ag’ba, avg’a, ovg’a shakl-larida turli ma'nolarda ishlatiladi. Masalan, Jizzax viloyatining Zomin,
Baxmal, g’allaorol tumanlarida dovonga chiqiladigan tik yo'1 ovg’a deyiladi.
Aqor (arabcha «ko'chmas mulk», «er-suv») - ijtimoiy atama. o’rta Osiyoda Temuriylar davlatida, shuningdek Eronda yer-suv, bog’, tegirmon, kanal, do’kon, ustaxona va bozorlar kabi qo’zg’almas mulk.
Zarafshon vodiysida (Romitan, Jondor, Buxoro tumanlarida) Oqar, Og’ar kabi toponimlar uchraydi.