Masafalari raajmuidan bahs etadi

Qashqadaryo gidromiga kelganda shuni aytish kerakki, u qadimgi Kesh shahri (Shahrisabz) nomining fonetik jihatdan o’zgarishi oqi-batidir. Qashqadaryo awal Kesh (Kash) daryosi, Amir Temur dav-rida Xashqa (Xashqarud) deb atalgan va keyinchalik Qashqarud -Qashqadaryo bo’lib ketgan.
Qiyot — qadimgi turkiy qabilalardan biri. Ko’pgina xalqlar, jum-ladan o’zbeklar, qozoqlar, qoraqalpoqlar tarkibiga kirgan. o’zbek-qiyotlar asosan Qashqadaryoning yuqori oqimida, Zarafshonning o’rta oqimida, Xorazm vohasida yashaganlar. Qorako'1, Kattaqo’rg’on, Ishtixon, Bulung’ur, Gurlan, Jomboy, Oqdaryo, Bekobod, Besh-ariq, Namangan, Navoiy, Shovot, Yangibozor, Narpay, Shuma-nay, Xo’jayli, Qorao’zak tumanlarida Qiyot, Qibray tumanida Qiyo-tariq, Qo’ng’irot tumartida Qiyotovul aholi punktlari bor.
Abulg’ozi Bahodirxonning fikricha, qiyot so’zi mo’g’ulcha «tog’ seli» ma'nosidagi qiyon so’zining ko’pligidir. Bu fikrni akademik V.V.Radlov ham isbotlaydi. Demak, qiyonni (qiyonli) uaig’ining etimologiyasi ham o’sha mo’"g’ulcha qiyon so’zi bilan ma'nodosh.
Qir - uzunasiga cho^zilgan katta tepalik (qirga chiqdim), baland tekislik, sertepa dasht; «Qadimiy turk lug’ati»da qir - «yassi togS, qira — «shudgor», «ekinzorxb deb izohlangan. Oltoyda qir — «tog’»,
«tog’ tizmasi». Bu so’zning qirang — «pastroq tog’ning qirrasi», E.M. Murzaev ta^kidlashicha, qirat — «pastroq supa tog’» kabi
variantlari ham bor.
Qir so’zidan tarkib topgan toponimlar Yevroosiyoning ko’p joy-larida uchraydi. o’zbekistonda Qirliq (Qo’rg’ontepa tumani), Qirboshi, Qoraqir (Zomin tumani) kabi toponimlar bor. ‘
Qirq — yirik o’zbek qabilalaridan biri. Samarqand atroflarida, Tojikiston Respublikasi Panjakent shahrining janubida, hozirgi g’allaorol, Zomin, o’ratepa shahri atroflarida yashagan. Qirq, Qirq-ovul, Qirqqishloq, Kattaqirq, Qirqlar kabi toponimlar shu qabila nomi bilan atalgan. Bundan tashqari, qozoqlarda qor.