Masafalari raajmuidan bahs etadi

Qasaba (arabcha) — katta qishloq, kichik shahar, yirik aholi punkti. Arab geograflarining asarlarida ko'p uchraydi. Tojikstonda Qasaba dovo-ni, Tomdi tumanida Qasava ovuli bor.
Qasr (arabcha) — qal'a, hashamatli saroy, ko’shk (asli lotincha kastra, kastrum so’zidan). Mashhur shayx, naqshbandiylik tariqati asoschisi Bahovuddin Naqshband Qasri Hinduvon qishlog’ida tug’ilgan. Bu qishloq keyinchalik buyuk shayx sharafiga Qasri Orifon — «BiIim-donlar qasri» deb atalgan. Qasr atamasidan tarkib topgaji toponim-lar arab va Yaqin Sharq mamlakatlarida, shuningdek Eron, Afg’onistonda ko’p.
Professor E.M Murzayev Yevropa mamlakatJarida (Fransiya, Buyuk Britaniya, Italiya, Ispaniya), hatto Lotin Amerikasi, AQSh va Kana-dada kastellum, kastrum, kastel elementlaridan tarkib topgan talay topon-imlarni qasr atamasi bilan ma'nodosh deb hisoblaydi.
Qashqa - geografik nomlar tarkibida uchraydigan atama, Janubiy Sibirdan boshlab o’rta Osiyo, Afg’oniston, Eronda Qashqa, Qashqa-buloq, Qashqayo'1, Qashqaoshuv, Qashqasoy, Qashqasuv, Qashqatepa, Qashqatov, Qashqaqum kabi ko’plab toponimlar (Ozarbayjonda — gashka) qayd qilingan. Gidronimlar tarkibida qashqa — «tog’ suvi»,
«tez oqar toza suv»; qirg’izchada ko’k qashqa suv — «zilol tog’ suvi», qashqa yo'1 — «to'g’ri tog’ yo'li», gashqayo'1 bilan yurish ~ «aylanib yurmasdan to’ppa-to’g’risiga yurish», otiiq qashqadan chiqdi — «otliq kishi tepa ortidan chiqib kelayotir».
Qashqa so’zidan tuzilgan toponimlarni 3 ga boHish mumkin: 1) qashqa urug’idan nom olgan toponimlar; 2) tog’ suvi, tiniq suv; 3) ayrim tog’ yoki tepalik (qashqa yo'1 — tik tog’ yo’U).
Qashqa atamasining o’zagi qash, qosh — «qir», «tepalik», «tik qirg’oq», «marza», «alohida ajralib turadigan» degani. Qashqa tish -kurak tish, qashqo qum — «baland yalang qum tepaliklari», qashqa tov ~ «boshqalardan ajralib turgan yuksak tog’», qashqa ot, otning qashqasiday iboralari ham buni isbotlaydi.
Qirg’izlarda qashqa (yo’lboshi) degan urug’ bor (bu urug’ o’zbeklarda ham bo’lsa kerak), Farg’ona vodiysidagi Yettiqashqa, Yu-qori Chirchiq tumanidagi Beshqashqa. Bog’ot tumanidagi Qashqalar degan toponimlar o’sha urug’ nomi bilan atalgan.