Ma’ruza mavzulari 1-Modul. Neft-gazkimyo sanoati tavsifi va taraqqiyoti

2. Gaz va gazkondensatlarning fizik-kimyoviy xususiyatlari.

Tabiiy gazlar

Tabiiy gazlar to’yingan uglevodorodlardan iborat bo’lib, umumiy ko’rinishi C_nH_2n+2 aksariyat metan (CH_4­) dan iborat bo’ladi va uning miqdori 98% ga etadi. Tarkibida metan bilan birga og’irroq uglevodorodlar va uglevodorod bo’lmagan gazlar-azot (N₂), karbonat angdrit (CO₂), oltingugurt vodorod (vodorod sulfid) (H₂S), inyert gazlar geliy (He), argen (Ag), kripton (Kr), ksenon (Хe) va merkoptanlar (RSH) uchrab turadi.

Tabiiy gazlar quydagi guruhlarga bo’linadi:

1) Faqat sof gaz konlaridan olinadigan va tarkibida og’ir uglevodorodlar bo’lmagan quruq gazlar.

2) Neft konlarida neft bilan birgalikda olinadi­gan yo’ldosh gazlar.

Bunda quruq gazlar bilan birgalikda yarim yog’li gazlar va gazsimon benzin aralash holda bo’ladi. 1 m³ quruq gazlar tarkibida benzin miqdori 75 g to’g’ri keladi. YArim yog’li gazlar tarkibida benzin miqdori 75÷150 g tashkil etadi. YOg’li gazlar tarkibida benzin miqdori 150 g dan yuqori bo’ladi.

Gazokondensat konlaridan olinadigan gazlar – bular quruq gazlar bilan suyuq uglevodorod kondensatning aralashmasidan iborat.