Ma’ruza mavzulari 1-Modul. Neft-gazkimyo sanoati tavsifi va taraqqiyoti

Neftni kosmik paydo bo’lishi haqidagi gipoteza

1892 yil P.A. Sokolov Neft kosmik jarayoni (oddiy elementlardan) natijasida paydo bo’lgan degan edi. Uning taхmini bo’yicha hosil bo’lgan uglevodorodlar gaz holida bo’lib, yerni asta – sekin sovushi natijasida uning sovugan qatlamlari tomonidan yutilgan, keyinchalik sovugan magmatik jinslardan ajralib yerni yuqori qatlamlariga ko’tarilib konlar hosil bo’lgan. Bu gipotezani paydo bo’lishiga sabab kometalarni dumini tarkibida uglyerod va N₂ ning borligidir.

Neftni organik moddalardan hosil bo’lganligi to’g’risidagi gipoteza

O’simliklarni va hayvonlarni halok bo’lgan qismi kislorod va baktyeriyalar ta’sirida parchalash, suyuq va gazsimon moddalarni hosil bo’lishiga sababchi bo’ladi. Bu hosil bo’lgan moddalarning bir qismi suvda yaхshi yeriydi, bir qismi esa kimyoviy jarayonlar va baktyeriyalar ta’siriga chidamlidir. Bu moddalar sekin – asta cho’kindi qatlamini hosil qiladi (osadochnыe porodы). Kimyoviy tarkibi bo’yicha bu cho’kindi moddalar, oqsil moddalarning hosilalari, gumus va lignin, shuningdek yog’larni, uglevodorodlarni, vosk va alkoloidlarining hosilalaridir.

Keyinchalik bu moddalar juda murakkab kimyoviy jarayonlar natijasida kislorod ishtirokisiz vodorodli muhitda neftga aylanadi (million yillar davomida).