Ma’ruza mavzulari 1-Modul. Neft-gazkimyo sanoati tavsifi va taraqqiyoti

Neftni hosil bo’lishida quyidagi faktorlar ta’sir ko’rsatadi:

1. 
   Katalitik ta’sir.
   
2. 
   Radioaktiv elementlar ta’siri.
   
3. 
   YUqori tempyeratura.
   
4. 
   YUqori bosim.
   
5. 
   Mikroorganizmlarning biokimyoviy ta’siri.
   

Neftni organik qoldiqlaridan paydo bo’lishi meхanizmi, bu asosan organik qoldiqlarni tarkibidagi kislorod va azotning chiqib ketishi natijasidadir. Bu nazariya sapropil va neftni elementar tahlilidan olingan natijalarda tasdiqlanadi.

Elementlar	S	N	O
Sapropil	55	7	38
Neft	86	13	1

Kyerosin asosan 35 - 40% mass. sapropil turdagi bitumoidlardan tashkil topgan bo’lib, bitumoidlar хloroform yoki yerituvchilarda yeriydigan organik moddalarga aytiladi (qatlamni yeriydigan qismi hisoblanadi).

Neftni paydo bo’lishi 350 – 400 mln. yil oldin, yerda organik hayotning rivojlanish davrida boshlangan. Neft konlarining bir qismi poleozoy (qadimgi) yera toshko’mir davrlariga mansub qatlamlardan topilgan, bu neftlarni yoshi 300 – 350 mln. yildir. Qazib olinayotgan neftlarning yarmidan ko’pi kaynazoy (yangi) yera qatlamlaridadir, bu neftlarning yoshi 30 – 60 mln. yildir.

Hozirgi davrda ham Neft paydo bo’lish jarayoni davom etayotgan ekan. Amerikalik olim Smit tekshirishlar o’tkazib Meksika ko’rfazlaridan qazib chiqarilayotgan neftni yoshi 9 –14 ming yilligini aniqlagan.