Ma`ruza internet tarmog’i va uning tashkil etilishi reja

Messenjerlar tasnifi, ularning imkoniyatlari, vazifalari
Messenjer, köplab xabarlar almashinuvi programmasi bölib, uning tarkibiga shhatsApp, 
viber, telegram, skype, yahoo messenjer, facebook messenjer, sheb site messenjer va shu 
tarkibga kirivch köplab muloqot dasturlari tashkil etadi. Bu dasturlarning asl maqsadi va vazifasi 
internet yordamida insonlar bir birilari bilan yakka holda va guruhlar ishtirokida muloqot 
qilishdan iborat. Bu ijtimoiy tarmoqlarning yönalishlari ham har biri öz hususiyat va 

---

imkoniyatlariga ega bölib, ushbu veb saytlar foydalanuvchilarining muloqotlarini amalga 
oshirishdan iborat. Bugungi kunga kelib messenjerlar faoliyati ham anchagina ommalashdi va 
insonlar muloqot jarayoni uchun hayotida asosiy örinni egalladi.
Telegram messenjeri, uning xarakteristikalari
Telegram – asosan smartfonlar uchun mo„ljallangan, har xil tipdagi fayllar va xabarlarni 
almashinish maqsadida yaratilgan messendjer hisoblanadi. Foydalanuvchilar telefon nomerlari 
orqali ro„yxatdan o„tishadi. Hozirgi kunda ushbu ilova eng mashhur messenjerlar sirasiga kiradi. 
Loyiha “Vkontakte” ijtimoiy tarmog‟i asoschisi Pavel Durov tomonidan yaratilgan, asoschilari - 
aka-uka Pavel, Nikolay Durovlardir. 2013 yilning 14 avgustida iOS platformasi uchun 
Telegramning birinchi foydalanuvchisi ro‟yxatga olindi.
2014 yil fevral oyida, aktiv foydalanuvchilar soni bo„yicha mashhur Viber va WhatsApp 
messenjerlarini ortda qoldirdi.
2013 yil 14 avgustda dastlabki telegram foydalanuvchisi iOS uchun, 2013 yil 22 avgustda 
Android platformasi uchun ro‟yxatdan o‟tdi, shu yil oktyabr oyida messendjerning telegram.org» 
nomli sayti ishga tushdi. Telegram orqali 1 Gb hajmgacha bo„lgan faylni jo„natish va bir 
vaqtning o„zida 100 dan ortiq foydalanuvchigacha chatni amalga oshirish mumkin.
Messenjerning ishlash tezligi juda katta bo„lib, bunga ular har xil davlatlarda serverlar 
joylashtirish orqali erishigan, xosting bulutli (облачный) hisoblanadi, ma‟lumotlar uzatish tizimi 
MtProto protokoli asosida amalga oshiriladi, bu protkol asoschisi Nikolay Durov hisoblanadi.
Serverlari dunyoning 5 ta davlatida joylashgan, Yevropa foydalanuvchilari uchun 
Londondagi datacenter, Osiyo uchun Singapurdagi datacenter, meksikaliklar uchun San-
Fransiskodagi datacenterlar xizmat qiladi. Asosiy server degan tushuncha yo„q – hammasi birdek 
ishlaydi, Telegramning shtab-kvartirasi Berlin shahrida joylashgan.
WhatsApp messenjeri asoschisi Yan Kum Pavel Durovni plagiatlikda aybladi va uni o„z 
g„oyasiga ega bo„lmagan va bo„lmaydi ham deb haqoratladi. Uni Facebook va WhatsApp 
loyiahalarini ko„chiruvchi deb ham atadi.
Messenjerning bir oy davomida aktiv foydalanuvchilari soni 100 mln.dan oshadi. Telegramga 
har kuni 350 ming atrofida foydalanuvchi ulanadi.
Sayt 2017 yil 30 mart kuni rasman ovozli qo‟ng‟roq xizmatini ishga tushirdi.