Ma`ruza internet tarmog’i va uning tashkil etilishi reja

Davra.uz milliy ijtimoiy tarmog’i
Hozirgi kunga kelib, 15 mln.ga yaqin yurtdoshlarimiz Internet foydalanuvchilari 
hisoblanib, ularning aksariyati ijtimoiy tarmoqlardan foydalanadi. Zamonaviy ijtimoiy 
tarmoqlardan yurtdoshlarimiz nafaqat bir-birlari bilan muloqot qilish, balki dunyoning 
rivojlangan mamlakatlaridagidek, ulardan biznesni yo„lga qo„yish, reklama vositasi sifatida ham 
keng foydalanib kelmoqdalar. Bularning deyarli barchasi, yurtimizda eng mashhur bo„lgan 
Odnoklassniki, Facebook, VKontakte va Instagram chet el ijtimoiy tarmoqlarida amalga 
oshirilmoqda.
O‟zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005 yil 28 oktabrdagi PQ-191-son Qarorida 
belgilangan vazifalar ijrosi yuzasidan ZiyoNET Resurs markazi tomonidan UZINFOCOM 
Markazi hamda O„zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini 
rivojlantirish vazirligi ko„magida milliy saytlar va ijtimoiy tarmoqlarda faoliyat yuritishni 
ta‟minlash maqsadida 2016 yil may oyida Davra milliy ijtimoiy tarmog‟i (www.davra.uz) ishga 
tushurildi.

---

Davra.uzda qisqa vaqt ichida 10000 ga yaqin foydalanuvchi ro„yxatdan o„tganligi, turli 
qiziqishlar bo„yicha 340 dan ortiq sahifa va 150 dan ortiq guruhlar yaratilganligi unga bo„lgan 
e‟tibor va qiziqish juda yuqoriligidan dalolat bermoqda.
Davra milliy ijtimoiy tarmog‟i ishga tushirilishi UzNetda katta voqea bo‟lib, uning ishlab 
chiqilishi milliy internet segmentimizda kundan-kunga yoshlarni erkin muloqotlarini 
rivojlantirishga qaratilganini ifodalaydi.
Xo‟sh, foydalanuvchilar uchun Davra.uz ning asosiy qulayliklari nimada?

Birinchidan
, Davra.uz Tas-IX tarmog„ida joylashganligi Internet trafigini tejashni va 
ijtimoiy tarmoqning ishlash tezligi yuqoriligini ta‟minlab berishi;

Ikkinchidan
, Davra.uz mashhur ijtimoiy tarmoqlarining eng ommabop va qulay bo„lgan 
elementlari va funksiyalarini o„zida jamlagan;

Uchinchidan
, Davra.uz boshqa ijtimoiy tarmoqlarga nisbatan salbiy xarakterdagi 
ma‟lumotlardan yiroq;

To‘rtinchidan
, Davra.uz ning qulay mobil ko„rinishi, undan bemalol mobil qurilmalar, 
smartfon va planshetlar orqali foydanish imkoniyatini yaratib beradi.
Davra.uz interfeysi foydalanuvchilar diqqatiga o„zbek, rus va ingiz tillarida havola etilgan. 
Tizimdan ro„yxatdan o„tish ID.UZ tizimi orqali tashkil etilganligi, 500 mingga yaqin ID.UZ 
foydalanuvchilarining Davra.uz da ro„yxatdan o„tmasdan avtorizatsiyadan o„tib, muloqotga 
kirishish imkoniyatini yaratib beradi.
Fayl almashinuvi yordamida xat jildini yaratish va unga faylni yuklash mumkin, dunyoning 
har qanday nuqtasidan turib har qanday qurilmada ijtimoiy tarmoqdan kelgan fayllarni do‟stlarga 
ulashish va kerakli axborotni saqlash mumkin.
Fayllarni almashish uchun har bir foydalanuvchi uchun ajratilgan hajm miqdori - 500 MB, 
lekin imkoniyatlarni kengaytirish mumkin.
Shunday qilib, biz quyidagi afzalliklarni ko‟rishimiz mumkin:

Sayt tilini tanlash imkoniyati (o‟zbek (kirill / lotin), rus);

Qulay yirik shrift, foydalanuvchilar ko‟zini toliqtirmaydigan, boshqa zamonaviy ijtimoiy 
tarmoqlardagidek tushunib bo‟lmaydigan tugma va bo‟limlardan holi;

ТAS-IХ tarmog‟ida fayl almashinuvini ko‟pligi, internet-trafik to‟lovini sezilarli tejash.
Hozir Davra.uz da foydalanuvchilar tomonidan «Potrebiteli.uz», «Fotolyubiteli», 
«O„zbekiston tarixi va madaniyati», «Layfxaking» guruhlari eng ommabop bo„lib turibdi. 
Axborot xavfsizligini ta‟minlash markazi mutaxassislari tomonidan Internet madaniyatini yanada 
rivojlantirish va tashviqot qilish maqsadida yaratilgan «Onlayn tarbiya» guruhi Internet 
foydalanuvchilari, ayniqsa, yoshlarga ko„plab foydali maslahatlarni berib kelmoqda. Tarmoq 
doirasida ochiq va yopiq tadbirlarni tashkil etib, ularga do„stlarni yoki tanishlarni taklif etish 
mumkin. Ijtimoiy tarmoqning Tas-IX hududida joylashganligi foto va videomateriallarni tezda 
yuklash hamda tomosha qilish imkoniyatini beradi. Nashr qilingan havolalar, sahifasidagi 
yangilik sarlavhasi va undagi fotosuratni avtomatik tarzda tortib olishi nashrlarning qiziqarli va 
chiroyli ko„rinishini ta‟minlab beradi. Sayt egalari esa, saytlaridagi ma‟lumotlarni Davrada 
ulashish imkoniyatini beruvchi vidjetlarini saytlariga joylashtirishlari mumkin.