Ma`ruza internet tarmog’i va uning tashkil etilishi reja

---

Ma`ruza-9
. INTERNET TARMOG’I VA UNING TASHKIL ETILISHI 
Reja: 
 
1. Komp`yuter tarmoqlari 
2. Lokal kompyuter tarmog‟i 
3. Global kompyuter tarmog‟i 
4. İnternet global tarmog‟i. 
 
Komp`yuter tarmoqlari 
Komp`yuterlarning 
o‟zaro turli ma`lumotlar,programmalar almashish maqsadida 
biriktirilishi 
komp`yuter tarmoqlari 
deyiladi. Komp`yuterlar uchun shunday tarzda (tarmokka 
biriktirilgan sholda) foydalanish juda kup afzalliklarga ega.Masalan, komp`yuter tarmog‟iga 
ulangan bir printerni barcha foydalanuv -chilar birgalikda ishlatishi,biror tashkilot miqyosida 
shisobotni tez tayyorlash uchun uni bo‟limlarga bo‟lib, shar bir bo‟lagini aloshida tarmoq 
komp`yuterida tayyorlash mumkin.Fayllar, kataloglar, printer disklar tarmoqda birgalikda 
foydalanishi mumkin.Bu esa o‟z navbatida tejamlarga olib keladi.Shuning uchun sham 
komp`yuterlar tarmoqlarga biriktiriladi. Komp`yuterlarning fizik jishatdan birlashtirilishi (simlar 
yoki boshka yo‟llar bilan)tarmoq o‟zidan-o‟zi ishlayveradi degani emas.Tarmoqdagi komp`yuter 
tarmoq operatsion sistemasi boshkaruvida ishlaydi. Hozir ko‟p ishlayotgan Windows 95 
tarkibida lokal tarmoqda ishlash imko-niyatini beruvchi programmalar mavjud. Komp`yuter 
tarmog‟i ikki xil bo‟ladi: lokal va global.
Lokal va global aloqa tarmoqlari
Shozirgi kunda mutaxassislar, gurushlar, yirik ishlab chiqarish korxonalari yoki
muassasalarning faoliyati ko‟p jishatdan ularning qay darajada zaruriy ma`lumot va
axborotlar bilan to‟la ta`minlanganligiga, shamda ushbu ma`lumotlardan qay darajada
samarali foydalana olayotganliklariga bog‟liq bo‟lib qolmoqda. 
Ba`zan ma`lumotlar to‟plami shu qadar ko‟payib ketadiki, ularni qayta ishlash va
tashlil qilishni maxsus texnik tizimlar yordamisiz amalga oshirib bo‟lmay qoladi. Bundan
tashqari , kundalik shayotda qabul qilish va qayta ishlash zarur bo‟lgan axborotlar shajmi
nishoyatda ortib borayotganligi sababli, ba`zan ularni qabul qilishga sham ulgurilmayapti . 
İnson tomonidan to‟planayotgan bilimlar shajmi nishoyatda yuqori sur`atlar bilin
ortib bormokda. Masalan 18- asrlarda bilimlar shajmi shar 10 yilda, 1970 yilda 5 yilda, 
hozirga kelib esa 2 yilda ikki martaga oshib bormoqda . 
Shozirgi kunda axborotlarni qullashda ko‟pgina foydalanuvchilar uchun yagona
axborot makonini ta`riflovchi tarmoqlarni tashkil etish muxim ashamiyatga ega . Buni
butun dunyo komp`yuter tarmog‟i shisoblanmish Internet tarmog‟i misolida yaqqol ko‟rish
mumkin . 
Axborotlarni qayta ishlash tarmoqlangan tizimi axborotlarni qayta ishlash mustakil
ravishda aloshida - aloshida,lekin uzaro informatsion aloqa kanallari bilan bo\liq bo‟lgan
komp`yuterlarda amalga oshiriladi . 
Komp`yuterlarning o‟zaro turli ma`lumotlar , programmalar almashish maqsadida
biriktirilishi