Маoлумотнома

Harakatlarning kuchi inson jismi yoki uning ayrim qismlari harakatiga taosir qiladigan ichki va tashqi kuchlarga bo’lamiz.

Ichki kuchga: a) harakat tayanch apparatining passiv kuchi – muskulning elastikligi kuchi, muskullarni taranglashish kuchi, cho’zilaolshligi va boshqalar; b) harakat apparatining aktiv kuchi – muskulni tortisha olish kuchi; v) reaktiv kuchlar – tana muskullari zvenolarining o’zaro munosabatidan vujudga keladi-gan yuqori tezlanish hosil qiladigan, tezlanish harakatlari bilan namoyon bo’ladigan kuch.

Tashqi kuch: - inson jismiga tashqaridan taosir qiladi-gan kuchlar: a) tananing o’z og’irligi (vazni)dan vujudga keladigan kuch; b) tayanish reaktsiyasi kuchlari; v) tashqi taosir qarshiligi (suv, havo)ni yengish va jisman tashqi taosirga qarshi (yakka kurashlar) kuch namoyon qilish, inertsiya kuchi va boshqalar.

Harakat kuchi deb amaliyotda harakatdagi tananing qismini biror tashqi oboektga jismoniy taosiri qabul qilingan. Bu atamadan balandlikka sakrashda depsinish kuchi, sambo va qilichbozlikda raqibning qarshi bosimi (jismoniy mashq dinamikasi) tushuniladi. Amaliyotda harkatning bir necha parametrini kompleksli ifodalovchi umumlashtiruvchi sifati-dagi harakatlardan ham foydalaniladi: a) to’g’ri harakatlar, qaysiki yo’nalishi, amplitudasi tezligi va boshqalari bilan qo’yilgan harakat vazifasiga mos keladi; b) noto’g’ri harakatlar, yaoni qisman bo’lsada, qo’yilgan harakat vazifasiga muvofiq bo’lmagan harakatlar; v) tejamli harakatlar, ko’zlangan maqsadga minimal darajada kerak bo’lganlari; g) tejamsiz harakatlar, ortiqcha, kerak bo’lmagan muskul zo’riqishi orqali bajarila-digan harakatlar; d) jadallik bilan bajariladigan harakatlar; ye) kuchni yaqqol namoyon bo’lishini talab etadigan harakatlar; j) sust harakatlar sifati jihatidan ayrim harakatlarni so’z bilan ifodalab bo’lmaydi, ularni biror jonli zot harkatiga qiyoslab tushuntiriladi.