Малака тоифа йўналиши: Бошланғич таълим фани ўқитувчилари Тингловчилар контингенти

Халқ оғзаки ижодида акс этган миллий қадриятлар тизими 
1 
Ватанни чин дилдан севиш.
 
2 
Кенгфеъллилик бағрикенглик (толерантлик)
 
3 
Миллий ва умуминсоний қадриятларга садоқат
 
4 
Одоб-ахлоқ меъёрларига амал қилиш
 
5 
Инсофли ва диёнатли бўлиш
 
6 
Меҳр-оқибатлилик
 
7 
Муомала маданияти шакилланганлиги
 
8 
Қадр-қиммат
 
9 
Ибо ва ҳаё
 
10 
Ҳақиқатпарварлик
 
11 
Андиша ва эътиқод
 
12 
Кечиримлилик
 
13 
Миллий ғурур ва ифтихор
 
14 
Обрў-эътиборлилик
 
15 
Ор-номуслилик 
16 
Лафз 
17 
Адолатлилик
18 
Ҳалоллик 
19 
Поклик 
20 
Масъулиятли ва иродалилик. 
Халқ оғзаки ижоди мазмуни, тузилиши, маиший-ҳаётий вазифаси, 
ижро характерига кўра, тўрт турга бўлинади; 1) эпик тур-достон, эртак, 
оғзаки ҳикоя, латифа, тарихий қўшиқ, ривоя, афсона ва ҳоказолар; 2) лирик 
тур –халқ қўшиқларининг барча жанрлари: 3) драматик тур –оғзаки 

---

60 
драмалар, аския, лапар, айтишув, масҳарабозлик, қизиқчилик ва ҳоказолар: 4) 
махсус тур –халқ донолигининг ифодаси бўлмиш халқ маколлари, ҳикматли 
сўзлар, Топишмоқлар.
Эртак 
халқ оғзаки ижодининг кенг тарқалган тури бўлиб, тўқима 
воқеаларни тасвирлайди ва баъзан фантастик характерга эга бўлади. Халқ 
эртаклари барча халқлар оғзаки ижодига хос қадимий жанрдир. Эртаклар 
тематик жиҳатидан қаҳрамонлик, сатирик, фантастик, ҳайвонлар ҳақидаги 
эртак туркумларига бўлинади. ҳар бир халқнинг эртакларида мазкур 
халқнинг дунёқараши, миллий характери синфий муносабатлари, турмуши 
маълум даражада ўз ифодасини топади. Шунга кўра, улуғ адиб М.Горький: 
«Дунёда ибрат бўлмайдиган ҳеч нарса йўқ, ўзида «дидактика», ибрат 
воситаларини мужассамлаштирмаган бирорта ҳам эртак йўқ. Эртакларда 
ҳаммадан ҳам «уйдирма» ҳодисаларни олдиндан кўра билувчи 
тафаккуримизнинг ажойиб хусусиятлари ибратлидир», деб ёзган эди. 
Эртакларга хос бу хусусиятларни ўзбек халқ эртакларидан «Уч оға-ини
ботирлар», «Зумрад ва Қиммат», «Малика Ҳуснобод»да кўриш мумкин. 

---

61