7.
2-синф
ўқувчиларида
жисмоний
тайёргарликнинг
ривожланганлик даражаси
20 нафар 9 ёшли 2 синф ўқувчилари устида олиб борилган тадкикртлар
шуни курсатдики, уларнинг буйи ўртача 124,15 см, вазни - 32,0 кг ни ташкил
этди (2-жадвал) жисмоний тайёргарлиги эса анча заиф ривожланганлигидан
дарак беради. Шу ёшдаги утил болаларнинг жисмоний тайёргарлиги
42
«Алпомиш» тест курсатгичлари буйича тадкикртимизда иштирок этган
болаларникидан анча юкори эканлиги кузатилди. Масалан, «Алпомиш» тест
курсатгичлари буйича 30 м га югуриш натижаси 62-5,5 с, жойдан узунлика
сакраш 125 см, 22-25 м га тенг булса, бизни текширилувчиларимизда мувофик,
равишда 7,6 с, 120,9 см, 13,5 м ни ташкил этди.
Тўрникда тортилиш ҳаммаси булиб ўртача 3,7 марта, таянч хрлатда
қўлларни букиб-ёзиш 4,8 мартага тенг булди.
Шуни алохида таъкидлаш жоизи, болаларни буйи ва вазни жисмоний
тайёргарликнинг бошқа курсатгичлари билан боғлиқ, бўлмаганлиги кузга
ташланади. Чунончи, текширилувчи Ф.Умидовнинг буйи 142 см, 30 м га
югуриш натижаси 6,8 с, узунликка сакраш - 124 см, тўрникда тортилиш - 4
марта, қўлларни букиш-ёзиш 5 марта, коптокни улоктириш - 15 м.
Текширилувчи Н.Ярашевда эса буйнинг узунлиги 128 см, югуриш - 6,2 с,
узунликка сакраш 129 см, тўрникда тортилиш 4 марта, қўлларни букиш-ёзиш 7
марта, коптокни улоктириш 17 мартани ташкил этди. Бундай мисоллар шу
ёшда жисмоний тайёргарлик курсатгичларининг бир-бирига мое эмаслигини
курсатди ва уларнинг жисмоний тарбия машғулотларида бир хил
шуғулланмаслигини тасдикдайди. Демак, жисмоний тарбия дарсларини ташкил
қилишда ўқувчиларнинг жисмоний сифатлари кандай ривожланаётганлиги
назорат килиниши ва шунга караб машқлар юкламасини режалаштириши
максадга мувофик, деб топилиши зарур.
Яна шу нарса эътиборни тортадики, текширилган болаларнинг буйи ва
вазни ҳам купинча бир-бирига мое келмайди. Айрим болаларнинг буйи 140,
142 см, вазнлари эса 22, 36 кг на ташкил этади. Ёки аксинча вазнлари 36, 38 кг,
буйлари 120, 128 см. Етакчи мутахассиларнинг фикрига кура, масалан
боланинг буйи 140-142 см, булса, вазни мувофик, равишда 40-42 кг, атрофида
булиши лозим.
Юқорида кайд этилган тадқиқот натижалари ва киёслов маълумотлари,
бошланғич синф ўқувчилари билан жисмоний тарбия буйича утказиладиган
машғулотлардаги машқларни, биринчидан, табакалаштирмаслигидан дарак
43
берса, иккинчидан, ту машқлар юкламаларининг хажми ва шиддати етарли
эмаслигига эътибор каратади.
Таъкидлаш зарурки, жисмоний тарбия дарслари ва синфдан ташкари
утказиладиган спорт машғулотлари буйича тасдикданадиган режалаштирув
хужжатлари хдр йили ўқувчиларнинг ёши, жисмоний ва функционал
тайёргарликлари буйича кайта курилиб чирши ва шундан сунг амалга жорий
этилиши даркор.
Do'stlaringiz bilan baham: |