Mahsus xossali po’latlar Reja: Umumiy ma’lumotlar. Oddiy sifatli konstruktsion po’latlar

2. Permitli, martensitli issiqbardosh po’latlar, silpxromlar.

Bu po’latlardan 550⁰S temperaturagacha ishlaydigan qozon agregatlari, buь turbinalari, ichki yonar dvigatelp detallari tayyorlanadi.

Permitli 12X1MF, 20X3MF po’latlari toblanib yuqori temperaturada bo’shatilgan xolatda ishlatiladi. Bu po’latlarni issiqbardoshliligini normalash va 600...650⁰S da bo’shatish yo’li bilan yaxshilashga nisbatan, yanada oshirish mumkin, chunki plastinkali strukturani globulyar strukturaga (bo’shatish sorbiti) nisbatan issiqbardoshligi yuqori.
Po’lat tarkibidagi vanadiy dispers karbidlar xosil qilib, issiqbardoshlikni yanada oshiradi.
Gaz turbinalari detallari uchun martensitli, xrom, volpfram, nikelp elementlari bilan legirlangan po’latlar (X5VF, 15X12VMNF, 12X2MFSR) qo’llaniladi. Bu po’latlar 1000⁰S moyda toblanadi va sorbit strukturasiga bo’shatiladi.
Ishlab chiqarishda payvandlanmaydigan issiqbardosh detallar uchun (ichki yonar dvigatelini klapanlari) xrom-kremniyli po’latlar ishlatiladi - silpxromlar (4X9S2, X6S). Silpxromlar 1000⁰S toblanadi va 720...780⁰S bo’shatiladi. Ishlash temperaturasi 500...600⁰S.


3. Austenitli issiqbardosh po’latlar.

Bu po’latlardan ishlash temperaturasi 500...700⁰S bo’lgan detallar tayyorlanadi. Masalan, dvigatelni klapanlari, gaz turbinalari lopatkalari va boshq.

Asosiy austenitli issiqbardosh po’latlar - bu xrom-nikelli po’latlar. Volpfram, molibden, vanadiy va boshqa elementlar po’latni issiqbardoshligini yaxshilaydi, masalan, 1X4N6B, X18N10T, 4X12N8G8MBF.


4. Nikelli va kobalptli issiqbardosh qotishmalar.
Bu qotishmalardan asosan reaktiv dvigatellarni turbinalarini lopatkalari tayyorlanadi. Ishlash temperaturasi 700...900⁰S. Nikelp qotishmalari gomogen (nixrom, inkonelp) va eskiruvchi (nimonik) qotishmalariga bo’linishi mumkin.
Nimonikni tarkibi: Cr20%, Al1%, Ti2%, Ni - qolgani.
Nimoniklar termik ishlangan (tabl. 1000...1050⁰S xavoda sovitish) xolda ishlatiladi.