Mahsuldor qatlamlarni ochish va

3.3.Anomal – past bosimli qatlamlarda (APBQ) mahsuldor 
qatlamlarni ochish 
Anomal past bosimli qatlamlarni (APBQ) Ka < 1 ochishda konlarni ishlatish 
jarayonida qatlamning bosimini pasayishga olib kelgani yoki uyumning shakllanish 
jarayoni geologik sabablarga muvofiq qatlam bosimi past bo‗lganda qatlamga kirish 
aniq texnik-texnologik yechimlarni qo‗llashni talab qiladi. 
Mahsuldor qatlamlarni APQB sharoitida ochishda burg‗ilash eritmasining 
zichligi suvning zichligidan (1g/sm3kichik) kichik bo‗lishi zarur. Bunga erishish 
uchun yengillashtirilgan burg‗ilash eritmalaridan foydalaniladi. 
Yengillashtirilgan burg‗ilash eritmalari sifatida aeratsiyali burg‗ilash 
eritmalaridan foydalaniladi hamda mikrofazoli uglevodorod asosidagi va invertli – 
emulsiyali eritmalarni qo‗llash asosida tayyorlanadi. Aeratsiyali burg‗ilash 
eritmalarini tayyorlashda uchta usuldan foydalaniladi: mexanik (kompressorli); 
kompressorsiz sirt-faol moddalardan (SFM) va ejektor turidagi qurilmadan 
foydalaniladi; kombinatsiyalashgan [48]. 
Gazsuyuqlik aralashmasining zichligi qatlam bosimiga nisbatan aniqlanadi va 
aeratsiyalanish 
darajasi 
ta‘minlanadi. 
Aeratsiyali 
aralashmalarni 
olishda 
qo‗zg‗oluvchan KPU-180 turidagi kompressor mashinadan foydalaniladi va 
bosimining kattaligi 18 – 30 MPa.gacha o‗zgaradi. Kompressorli usullardan 
foydalanish aniq chuqurlikka ega bo‗lgan quduqlarda qo‗llaniladi hamda yuvuvchi 
suyuqlikning sirkulyatsiyasida naporning yo‗qotilishi kompressor yordamida hosil 
qilinadigan bosimdan oshib ketmasligi chegaralanadi. 

---

Bu tizimdagi burg‗ilash eritmalari APBQlar uchun maxsus ishlanadi, mavjud 
bo‗lgan qatlam bosimi sharoitida kollektorlik xossalariga minimal yomon ta‘sir qilish 
orqali mahsuldor qatlamlarni maksimal darajada sifatli ochilishini ta‘minlaydi. 
Kimyoviy aeratsiyali eritma past zichlikka ega (700-800 kg/m
3
) va qattiq fazalarning 
miqdori 5-6% yuqori emas. 
Bu eritmaning tarkibida qattiq fazalarning miqdori juda kam bo‗lganligi uchun 
mahsuldor qatlamga ijobiy ta‘sir qiladi. Shu bilan bir qatorda APQBli qatlamlarni 
ochishda qo‗llaniladigan aeratsiyali burg‗ilash eritmasi mikrofozolarga ega bo‗ladi. 
Mikrofazali yengillashtirilgan burg‗ilash eritmalari past qatlam bosimiga ega bo‗lgan 
qiya-yo‗naltirilgan va gorizontal quduqlarni burg‗ilash mo‗ljallanadi. 
Burg‗ilash eritmalarini zichligini 1000 – 1060 kg/m
3
gacha tushirishga erishish 
uchun unga qo‗shiladigan qo‗shma sifatida alyuminiy silikatli mikrofaza qo‗shiladi, 
uning zichligini 900-1000 kg/m
3
. gacha pasaytirish uchun qo‗shma sifatida HGS 
shishali mikrofaza qo‗shiladi.
APQBli mahsuldor qatlamlarni anomallik koeffitsiyentlariga mos holda 
ochishda uglevodorod asosli (UA) va invertli-emulsiyali burg‗ilash eritmalari 
qo‗llaniladi qaysiki, mahsuldor qatlamning kollektorlik xossasi maksimal darajada 
saqlanadi.
APQB sharoitidagi mahsuldor qatlamlarni ochishda burg‗ilash eritmalarining 
turi, tarkibi va parametrlari mahsuldor uyumning kollektorli xossalarini maksimal 
saqlash, avariyasiz hamda quduq qurilishini texnik-iqtisodiy ko‗rstagichlarini va 
belgilangan eritmani quduqqa foydalanish uchun kiritishni qo‗llashda geologik 
sharoitlarga asoslaniladi.