Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Ёпманинг 1 метр узунлигига тушадиган юк, ( кН/м)

Ю к бўйича Т/р Элементлар ва юкларнинг Меъёрий ишончлик Ҳисобий қиймати юк юк
коэффициенти

1. 
   Уч қатламли рубероидли том 0,135 1,1 0,149
   

0,009·1,5

2. 
   Фанера қопламалар 0,156 1,1 0,172
   

2·0,008·6,6·1,5

3. 
   Ёғоч синч5·0,04·0,144·5 0,144 1,1 0,158
   
4. 
   Иситкич материал (пенопласт) 0,026 1,1 0,031
   

0.05·0,4·(1,5 – 5·0,04)

5. 
   Ҳимояловчи қатлам 0,013 1.1 0,016
   

0,014·(1,5 – 5·0.04)

6. 
   Жами 0,474 0,526
   
7. 
   Қор юки (Самарқанд шаҳри) 0,5 1,4 0,7
   
8. 
   Тўлиқ 0,974 1,226
   

Ёпма кесим юзасининг келтирилган инерция моменти
J_кел.ф. = J_ф + J_ёE_ё/E_ф= b_кел(h_ё³–h_қ³) / 12+ (2 b_қ1+3b_қ)h_қ³) / 12E_ё/E_ф= =129(16³–14,4³ ) /12 + (23,8+34 )·14,4³) /121000/900= =(11932,5+4878,1)1,1=18492 см⁴.
бу ерда:b_кел– ёпманинг келтирилган эни;
h_ё– ёпманинг баландлиги; h_қ–қовурғанинг баландиги; b_қ – қовурғанинг эни; b_қ1– четки қовурғанинг эни;
E_ё–ёғочнинг эластиклик модули, E_ё = 10000 МПа;
E_ф–7 қаватли фанеранинг эластиклик модули, E_ф = 9000 МПа.
Ёпма кесим юзасининг келтирилган қаршилик моменти W_кел =J_кел.ф/0,5h_ё=18492/0,516=18492 / 8 = 2311,5 см³.
Равоқ ўртасидаги эгувчи момент
M = ql²/8 = 1,2262,98²/8 = 1,36кНм.
Пастки фанера қопламанинг чўзилишдаги кучланиши қуйидаги формуладан аниқланади.
_ф =M/W_кел=136/2311,5=0,06 кН/см² R_{ф ч}k_ф= 1,40,6=0,84 кН / см² бу ерда: М – ҳисобий эгувчи момент;
W_кел– кесим юзасининг келтирилган қаршилик моменти;
R_{ф ч}=1,4 кН / см²–фанеранинг чўзилишдаги ҳисобий қаршилиги; k_ф=0,6 –фанера чокларини ҳисобий қаршиликни эътиборга олувчи
коэффициент бўлиб, қовурғалар орасидаги масофанинг (а)қоплама қалинлигига ( _ф ) нисбатига боғлиқ бўлиб а/ _ф= 39,5 50 шартга асосан қуйидаги формуладан аниқланади:
= 1 –[(а/ _ф)²] /5000= 1 – 39,5² /5000 = 0,688.
Сиқилган фанера қопламанинг турғунлиги қуйидаги формуладан аниқланади:
_с =M/_фW_кел=460/0,6882311,5=0,29 R_фс=1,0 кН/см².
бу ерда: R_фс=1,0 кН/см² – фанеранинг сиқилишдаги ҳисобий қаршилиги; Ёпманинг устки фанера қопламаси маҳаллий тўпланган юк таъсирига икки томонлама қистирилган тўсиндек ҳисобланади ва унда юк қопламанинг эни бўйлаб 0,5 мга тақсимланган деб қаралади, l_ф=а= 39,5 см.
Тўпланган юк таъсирида эгувчи момент
M = ql_ф²/8 = 1,239,5/8 = 5,92 кНсм.
Қопламанинг ҳисобий тасмасидаги қаршилик моменти W = b²/6= 401²/6=6,66 см³ .
Ҳисобий тасманинг эгилишидаги нормал кучланиш
_э =M/W=5,92/6,66=0,88кН / см² R_{ф э}т_n т_м/γ_n=
=0,651,15 1,2/ 0,95 =0.92 кН / см²
бу ерда: R_фэ=0,65кН/см²–7 қатламли фанеранинг ташқи қаватларининг кўндаланг йўналиши бўйлаб эгилишидаги ҳисобий қаршилиги; γn–ишончлик коэффициенти;
т_n= 1,15 – иш шароитини эътиборга олувчи коэффициент; т_м=1,2 – маҳаллий юкнинг қисқа муддатли таъсирини эътиборга
олувчи коэффициент;
Фанера қатламлариорасидаги елимланган чокнинг ёрилишга текшириш учун таянчдаги кесувчи кучнинг қиймати қуйидаги формуладан аниқланади.
Q =q_қl/2 = 1,226 2,98/2 = 1,82кНсм.
Келтирилган кесим юзасининг статик инерция моменти S_кел=b_кел(0,5h_ё – 0,5 )=129(0,516 – 0,5 0,8) = 980,4 см³.
бу ерда: b_кел– ёпманинг келтирилган эни; h_ё– ёпманинг баландлиги; – қопламанинг қалинлиги. Ёпма бўйлама синчлари энининг йиғиндиси b_ҳис=2b₁+3b₂=2 3,8 + 34,0=19,6 см.
Ёпманинг ёрилишдаги кучланиши қуйидаги формуладан аниқланади:
= Q ·S_кел / J_кел.·b_ҳис=1,82·980,4 /18492_.·19,6=3294,1/362443,2= =0,0092 R_фёр/ 0,95=0.08/0,95=0,084 кН/см².
бу ерда:Q –таянчдаги кесувчи куч;
S_кел –келтирилган кесим юзасининг статик инерция моменти; bҳис –кесим юзасининг ҳисобий эни;
J_кел. –келтирилган кесим юзасининг инерция моменти;
R_фёр=0,08 кН/см²–7 қатламли фанеранинг ёрилишдаги ҳисобий қаршилиги.
Ёпманинг нисбий эгилиши ƒ/l =5q^{н 3}/384J_кел E_ф=50,0309 298³/38490018492= =1/446 [ƒ/l ] /0,95=1/257.
Барча шартлар бажарилди, ёпманинг мустаҳкамлиги ва турғунлиги таъминланган.
4.6-жадвал