M s h. N u r m a t o V a, s h. T. H a s a n o V a rasm, buyum yasash va tasviriy faoliyatga


Birinchi  kichik  guruhda  o ‘rgatishning  mazmuni  va  vazifalari



Download 4,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/63
Sana30.12.2021
Hajmi4,97 Mb.
#92795
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   63
Bog'liq
Rasm buyumlar yasash va tasviriy faoliyat metodikasi. Nurmatova M.SH

Birinchi  kichik  guruhda  o ‘rgatishning  mazmuni  va  vazifalari.
Ikki  yoshli  bola  qalam,  m o ‘yqalamni  to ‘g‘ri  ushlaslii  m um kin, 
lekin  uning  tajribalari  kam,  bajara  olish  va  bilish  qobliyatlari  yo‘q, 
q o ‘1  harakatlari  yetarlicha  rivojlanmagan.  Shuning  uchun  asosiy 
vazifalar bolalarga  um um iy  tarbiyaviy  ta ’sir  qilish  bilan  bo giiqd ir. 
Birinchi  kichik guruhda  o ‘rgatishning  vazifalari  quyidagilar:
100


R asm  
chizish jarayoniga  natija  beruvchi  jam oat  ishi  deb  qizi- 
qlnhni  uyg‘otish.
Rasm chizish m ateriallari  — «qalam, b o ‘yoqlar» va ulardan foy­
dalanish 
usullari bilan  tanishtirish.
Katta yoshli  odam   chizgan  rasm ni,  predm etning  tasviri  deb  tu- 
ihunishni  o ‘rgatish.
T o ‘g‘ri  va  egri  chiziqlarni  ham da  tom onlari  berk  shakllami 
chizish 
prinsiplarini  o ‘rgatish.
Bu 
guruhning  dasturi  keyingi  guruhlam ing  dasturidan bosqich- 
m a-bosqich  murakkablashib  borishi  bilan  farqlanadi.  Rasm   chi- 
Zishning 
birinchi  m ashg‘uloti  qog‘oz  va  qalam   bilan  tanishti- 
rishdan 
boshlanadi.  Bu  m ateriallarning  o ‘yinchoqlardan  bolalar­
ga 
m a’lum   b o ‘lgan  turli  xil  predm etlardan  farq  qilishini  pedagog 
bolalarga 
tushuntiradi.  Q alam lar  bilan  turli  faoliyat  turlarini  baja­
rish 
m um kin.  Qog‘oz  toza  edi,  qalam ning  harakatlanishidan  unda 
Izlar 
paydo  b o ‘ldi.  Qalam ning  ochilgan  uchi  qog‘ozda  iz  qoldiradi. 
Ikki 
uchi  esa  iz  qoldirmaydi.  Agar  sekin  bosilsa,  qog‘ozda  uning 
Izlari  k o ‘rinmaydi.  Agar qattiq bosilsa,  qog‘oz yirtilib  ketishi  m um ­
kin. 
B unday  tushuntirishni  va  harakatlarni  ko‘rsatib  berish  bola­
larda 
rasm   chizishga  qiziqishni  uyg‘otadi.  Bulardan  tashqari,  oddiy 
texnik  k o ‘nikm alarni  qalam,  m o ‘yqalamni  to ‘g ‘ri  ushlash,  ulardan 
tartibli  foydalanish,  b o ‘yoqni  m o ‘yqalam ning  uchiga  olishni  bilish 
kabilami  o ‘rgatishni  dastur  o ‘z  ichiga  olgan.
Ikkinchi  —  kichik  guruhda  rasm  chizishni  o ‘rgatish.  Bu  guruh 
bolalar 
(3  yoshli  bolalar)  psixologik jihatdan  rivojlanadi,  tajribalari 
a n ch a 
o ‘sadi.  Tarbiyachi  bu  yoshdagi  bolalar  bilan  rasm  b o ‘yicha 
mashg‘u lot  ohb  borganda,  bolalarning  rasmga  nisbatan  qiziqishla- 
rini 
orttiradi.  Bu  guruhda  bolalarni  rasm  ishining  sifati  emas,  bal­
ki  ish  jarayoni  qiziqtiradi.  Rasm  b o ‘yicha  barcha  guruh  bolalari 
tarbiyachining  og‘zaki  ko‘rsatm alarini  tinglashga,  tarbiyachining 
ko‘rsatib  bergan  usullarini  bajarishga  o ‘rganib  boradilar.  Bu  yosh­
dagi 
bolalar  rasm  faoliyatida  tezda  o ‘yin  faoliyatiga  o ‘tish  bilan 
ajralib turadi.  M asalan,  doirachalar chizib, uning ichini qalam bilan 
urib  chiqib,  uni  qush  don  ch o ‘qiyapti,  deb  ifodalaydi.  Bunda  yosh 
bolalarning  rang  tanlash  malakasi  shakllanadi.  Bolaning  diqqatini 
ularga 
yoqqan  ranglar tortadi.  Bolalar tasviriy jarayonida  so‘z  bilan 
ifodalashga  o ‘rganadilar.  Rasm da  tasvirlay  olmagan  voqealarni  so 1/, 
bilan  to ‘ldiradi.  Bolalarda  mustaqillik,  faolli  o ‘sadi.  Tarbiyachi  bo­
l d


lalarga  mashg‘ulotda  olgan  bilim   va  ko‘nikm alardan  mustaqil  foy­
dalanish imkoniyatini tug‘diradi.  Agarda  1-kichik guruhda bolalarni 
nim aningdir  tasviriga  o ‘rgatilsa,  2-kichik  guruhda  bolalarni  narsal­
arning  tasviriy  usullariga  o'rgatib  boriladi.  Bolalar  turli  shaklda- 
gi  predm etlarning  tasviriga  o'rgatiladi,  doira,  to ‘g‘ri  to ‘rtburchak, 
uchburchak  va  turli  yoiialishdagi  chiziqlar  to'plam idan  iborat 
narsalarni  chizadilar.  Predm etlarning  shaklini  to ‘g‘ri  tasvirlash­
ga  o ‘rgatish  uchun  bolalarning  q o ilarin i  shakliy  harakat  qilish­
ga  o ‘rgatish  lozim.  Bolalarga  predm et  shakli  bilan  qo‘lning  shak­
liy  harakatlari  o ‘rtasidagi  bogiiqlikni  o ‘rgatish  lozim.  Tarbiyachi 
predm etni  tasvirlashga  o'rgatishdan  oldin,  uni  m ashg'ulot  oldidan 
ko‘rib  chiqadi  (ya’ni  kuzatish  olib  boradi).  Bolalar  jo n -u   dili  bi­
lan  turli  rangdagi  koptoklar,  sharlar  va  archa  o ‘yinchoqlarini  tas- 
virlaydilar.  T o ‘g ‘ri  to ‘rtburchak  shaklining  tasviriga  bolalar  bu  gu­
ruhda  qiynaladilar,  shuning  uchun  bu  shakl  yilning  2-yarm i- 
da  beriladi.  Bolalar  archa,  daraxt,  tursa  yiqilmas  qo‘g‘irchoq,  ar- 
avachani  tasvirlaydi.  Qizil,  sariq,  k o ‘k,  yashil,  qora,  oq  ranglar- 
ni  bilishga  o ‘rgatiladi.  Shuningdek,  rang  aralashtirishlami  (pushti, 
havo  rang va zarg‘aldoq, jigarrang)  tavsiya etish  mumkin.  Bu guruh 
bolalardan  ranglarni  to ‘g‘ri  atash  va  tasvirlash  aniq  talab  etilmay- 
di,  am m o  tarbiyachi  asta-sekin  predm etlar  rang-tusining  real  tas­
viriga  o'rgatib  borishi  kerak.  M asalan,  ko‘m -k o ‘k  o ‘tlar  o ‘smoqda, 
o ‘tlarda  sap-sariq jo ‘jalar  o ‘tlab  yurishibdi  va  hokazo.  Bu  guruhda 
bolalar  rasmi  m azm un jihatidan juda  kambag‘al  b o ia d i,  ya’ni  ish- 
lar m azm uni  asosan  so‘zda  ifodalaniladi.  M asalan,  m ashina  chizib, 
so‘z  bilan  m azm un  beradi.  M asalan,  bu  m ashina  yurib  ketdi  yoki 
yuk  olib  kelyapti  kabi.  M ashg‘ulot  davomida  bolalar  bir  turdagi 
predm etlam i  bir necha  m arta  tasvirlashni  o ‘rganadilar.  Bu  esa  b o ­
lalami texnik ko‘nikm alarini mustahkamlaydi.  Rasm davomida ish­
ni tezda tugatgan bolalarga tarbiyachi rasm m azm unini kengaytirish 
m aqsadida yangi vazifalar berishi mum kin.  M asalan,  o ‘t ustida yur- 
gan jo ‘jalar yonida  don  yoki  turli  chuvalchanglarni  solishni  tavsiya 
etish  m um kin  va bu  bilan  bolalar  chizgan  ishlarini  m azm unan  bo- 
yitib  borish va bolalarni  ham   shunga  o ‘rgatib  borish  lozim.

Download 4,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish