М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

Шарт гапларнинг иккинчи тури

§ 121. Иккинчи турдаги шарт гаплар э х т и м о л и б ў л м а г а н ёки к а м э х т и м о л л и фаразларни ифодалайди. Улар х о з и р г и ёки к е л а с и замонга тегишли бўлади. Иккинчи турдаги шарт гапларнинг эргаш (шарт) гапида Past Indefinite шакли, бош (натижа) гапида should (1-шахс бирлик ва кўплик билан) ёки would (2- ва 3-шахс бирлик хамда кўплик билан) билан Indefinite Infinitive (to сиз) бирикмаси қўлланилади:³¹

If Helen knew Comrade Petrov’s address (now), she would write to him. Агар Елена ўртоқ Петровнинг манзилини билганида, у унга хат ёзар эди.
(Ушбу гапдаги иш-харакатнинг амалга ошиш эхтимоли йўқ, чунки Елена Петровнинг манзилини билмайди, шунинг учун унга хат ёза олмайди.)
If my brother had time now, he would help them. Агар акамнинг хозир вақти бўлганида, у уларга ёрдам берар эди.
(Бу гапдаги иш-харакатнинг хам амалга ошиш эхтимоли йўқ, чунки акамнинг хозир вақти йўқ, шунинг учун у уларга ёрдам бера олмайди.)
If we received the documents tomorrow, we should start loading the goods on Monday. Агар хужжатларни эртага олганимизда, биз молларни душанба куни юклашни бошлар эдик.
(Сўзловчи хужжатларни олиш эхтимоли кам деб хисобламоқда ва шунинг учун молларнинг душанба куни юкланишини даргумон деб ўйламоқда.)
If I saw my friend tomorrow, I should ask him about it. Агар дўстимни эртага кўрганимда эди, ундан бу хақида сўрар эдим.
(Сўзловчи дўсти билан кўришишни кам эхтимолли деб хисобламоқда ва шунинг учун ундан ўзини қизиқтирган нарса хақида сўрай олишига шубхаланмоқда.)
§ 122. To be феъли эргаш гапда шарт майли шаклида, яъни were шакли бирлик ва кўпликнинг барча шахслари билан, ишлатилади. Лекин замонавий инглиз тилида, айниқса сўзлашувда, 1- ва 3-шахс бирликда were билан бир қаторда was хам қўлланилади:
If he were (was) here, he would help us. Агар у шу ерда бўлганида, бизга ёрдам берар эди.
§ 123. Эргаш гапдаги к е л а с и замонга тегишли фаразнинг кам эхтимоллилигини таъкидлаш учун Past Indefinite билан бир қаторда қуйидагилар қўлланилади:

1.