М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

§ 32. 1. Present Perfect замони to have ёрдамчи феълининг хозирги замондаги шакли (have, has) ва асосий феълнинг ўтган замон сифатдоши (Past Participle) ёрдамида ясалади: I have worked, he has worked, we have worked.
2. С ў р о қ шаклида ёрдамчи феъл эгадан олдин қўйилади: Have I worked? Has he worked? Have we worked?
3. Б ў л и ш с и з шакли not юкламасини ёрдамчи феълдан кейин қўйиш билан ясалади: I have not worked, he has not worked, we have not worked.
4. С ў р о қ – б ў л и ш с и з шаклида not юкламаси эгадан кейин қўйилади: Have I not worked? Has he not worked? Have we not worked?

Бўлишли шакли	Сўроқ шакли	Бўлишсиз шакли	Сўроқ-бўлишсиз шакли
I have worked He (she, it) has worked We have worked You have worked They have worked	Have I worked? Has he (she, it) worked? Have we worked? Have you worked? Have they worked?	I have not worked He (she, it) has not worked We have not worked You have not worked They have not worked	Have I not worked? Has he (she, it) not worked? Have we not worked? Have you not worked? Have they not worked?

4. 
   Сўзлашувда одатда қуйидаги қисқартмалар ишлатилади:
   

Бўлишли шаклида	Бўлишсиз шаклида	Сўроқ-бўлишсиз шаклида
I ’ve [aıv] He’s [hi:z] She’s [∫i:z] worked We’ve [wi:v] You’ve [ju:v] They’ve	I haven’t (I’ve not) He hasn’t (He’s not) She hasn’t (She’s not) It hasn’t (It’s not) worked We haven’t (We’ve not) You haven’t (You’ve not) They haven’t (They’ve not)	H aven’t I Hasn’t he (she, it) Haven’t we worked? Haven’t you Haven’t they

Present Perfect Tense нинг ишлатилиши

§ 33. 1. Present Perfect хозирги пайтгача содир бўлган, н а т и ж а с и х о з и р г и з а м о н д а к ў р и н и б т у р г а н иш-харакатларни ифодалаш учун ишлатилади. Ушбу замон шакли бевосита нутқ сўзланаётган пайтдан олдин содир бўлган иш-харакатни хам, ўтган замондаги узоқроқ вақтда содир бўлган иш-харакатни хам ифодалаши мумкин. Present Perfect ни қўллаб сўзловчи сухбатдошининг эътиборини иш-харакатнинг бажарилиш в а қ т и г а э м а с, балки, бажарилган иш-харакатнинг н а т и ж а с и г а қаратади. Натижанинг мавжудлиги Present Perfect да ифодаланган, бажарилган иш-харакатни хозирги замон билан боғлайди:

1. 
   I have broken my pencil. Мен қаламимни синдириб қўйганман.
   

(Сўзловчи have broken иш-харакатининг конкрет натижаси, яъни қаламнинг синганлиги хақида хабар беришни кўзда тутган. Сўзловчи буни қуйидаги гап билан хам ифодалаши мумкин эди: My pencil is broken. Қаламим синган.)

2.