М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

Do have another cup of tea. Илтимос, яна бир пиёла чой ичинг.
Do be reasonable. Ақл билан иш тутинг.
§ 106. To do феъли а с о с и й феъл сифатида қилмоқ, бажармоқ маъносида ишлатилади:
He has done his exercises. У машқларини бажариб бўлди.
They will do their work tonight. Улар ишларини бугун кечқурун қилади.
Present ва Past Indefinite даги сўроқ хамда бўлишсиз шаклларида to do феъли икки марта – хам ёрдамчи феъл сифатида, хам асосий феъл сифатида қайтарилади:
Does he do it? У уни қиладими?
Did you do it? Уни сиз бажардингизми?
I do not do it. Мен уни қилмайман.
I did not do it. Мен уни қилмадим.


To do феълининг ишлатилиш холатлари умумий жадвали

№	Холатлар	Мисол	Таржимаси
1	Ё р д а м ч и феъл сифатида:
a)	мураккаб феъл шаклларини ясаш учун	Do you speak English?	Инглиз тилида гаплашасизми?
		He doesn’t learn French.	У француз тилини ўргангани йўқ.
		Don’t go there.	У ерга борманг.
b)	иш-харакат маъносини кучайтириш учун	But I do know him.	Ахир мен уни биламан-ку.
		Do come tonight.	Илтимос, бугун кечқурун келинг.
2	Асосий феъл сифатида бажармоқ, қилмоқ маъносида:	He will do his work in the evening.	У ишини кечқурун қилади.

SHALL (SHOULD) ВА WILL (WOULD) ФЕЪЛЛАРИ


§ 107. Shall ва will феъллари тўлиқсиз феъллар хисобланади, чунки, улар фақат иккита шаклда ишлатилади; хозирги замонда – shall, will ва ўтган замонда – should, would. Мазкур феъллардан кейин келадиган инфинитив шакли to юкламасисиз ишлатилади:
I shall be busy on Monday. Мен душанба куни банд бўламан.
He will come soon. У яқин орада келади.
I said that I should be busy on Monday. Мен душанба куни банд бўлишимни айтдим.
He said that he would come soon. У унинг тез орада келишини айтди.
Сўзлашувда қуйидаги қисқартмалар ишлатилади:
I will = I’ll I would = I’d shall not = shan’t
he will = he’ll he would = he’d will not = won’t
she will = she’ll she would = she’d would not = wouldn’t
we will = we’ll we would = we’d should not = shouldn’t
you will = you’ll you would = you’d
they will = they’ll they would = they’d


Shall


§ 108. Shall феъли ёрдамчи феъл сифатида инфинитив шакли билан биргаликда келаси замон шаклини ясаш учун ишлатилади, баъзи холларда модал маънога эга бўлади.