M maxsudova muloqot psixologiyasi o‘quv qo‘llanma

Muloqot psixologiyasining psixologiyaning boshqa
tarmoqlari bilan bog‘liqligi

Muloqot psixologiyasi fani psixologiyaning barcha tarmoqlari bilan bog‘liq holda rivojlanadi. Jumladan, pedagogik psixologiya bilan uzviy bog‘liq. Pedagogik muloqotda ta’lim psixologiyasi, tarbiyaning psixologik o'qituvchi va o'quvchi munosabatlari, o'qituvchi psixologiyasi, maktablarda ta’lim-tarbiya jarayonlarini boshqarish muhim o'rinni egallaydi.
Ijtimoiy psixologiya fanida muloqot tarkibi (struktura) muammosi muhim o'rin tutadi. Chunki muloqot tuzilishini aniqlab olish uning tarkibidagi har bir elementni alohida tahlil qilish imkonini beradi. Muloqotning asosiy tarkibi quyidagi elementlardan tashkil topgan, deb hisoblanadi.


Muloqotning kommunikativ tomoni muloqot ishtirokchilari o'rtasidagi axborot almashinuvidan, interaktiv jihad muloqot ishtirokchilanning o'zaro ta’sirlashuvidan, perseptiv tomoni esa muloqot ishtirokchilarining muloqot jarayonida bir-birini idrok etishi va bilishidan iborat.
Ijtimoiy psixologiya turli ijtimoiy guruhlar, jamoaning psixik namoyon bo‘lishi, katta guruhlar — jamoalarning kayfiyati, tafakkuri, raqobati kabilarni o'rganadi. Boshqaruvda rahbarlarda nutq qobiliyatining rivojlanishi, shuningdek, xodimlar bilan til topa olish uchun muloqot psixologiyasini bilish zarur.
Muloqot din psixologiyasi uchun ham juda katta ahamiyatga ega. Din psixologiyasi diniy ong xususiyatlari, uning psixologik va ijtimoiy
6
vazifalari, tizimi, diniy his-tuyg‘ular, diniy guruhlar psixologiyasini o'rganishda albatta muloqot xususiyatlari, muloqot madaniyatini bilishga asoslanadi. Demak, muloqot psixologiyasi psixologiyaning barcha tarmoqlari bilan bog‘liq holda rivojlanadi.

3. 
   Milliy g‘oya asosida muloqotning shakllanishi
   

Milliy psixologiyaning asosiy vazifasi yoshlar ongida milliy g'oyani ^^^a^l^ai^^iri^shdi.r. Bunda muloqot katta ahamiyatga ega.
Respublikamizda istiqbolda amalga oshirishga mo'ljaUangan g'oyalar mavjud. Ular vatanimiz taraqqiyotini belgilab beruvehi istiqbol dasturi vazifasini bajarib kelmoqda. Bu g'oyalar:

1. 
   O'zbekiston kelajagi buyuk davlat;
   
2. 
   O'zbekistonda demokratik, huquqiy, fuqarolik jamiyatini barpo etish;
   
3. 
   fuqarolar ongini ma'naviyat mash'ali bilan yoritish;
   
4. 
   mustaqil fikrlovchi, faol, fidoiy kishilarni tarbiyalash;
   
5. 
   komil insonni kamol toptirish kabilardir.
   

Vatanimizning milliy g'oyasi barcha millatlar,- uchun umumiydir. Milliy g'oya fuqarolarning diniy e'tiqodi, ijtimoiy kelib chiqishidan qat'i nazar baxtili turmush, farovon hayot, o'zaro totuvlik, mustaqiilik tuyg'usiga sadoqat, ezgu niyatlari ushallshini kafolatlaydi. Milliy g'oyani bolalar ongiga yoshlikdan singdirish darkor. Bog'cha yoshidagi bolalarga ham faqat yodlatish orqali mashg‘ulotlami o'tkazmasdan, trening mashg‘ulotlardan, ayniqsa, muomala treningidan - ko'proq foydalanish maqsadga muvofiq. Turli yoshdagi bolalar bilan muloqot treningini tashkil etishda, yosh xusussyatlarini e’tiborga olish keraV Muloqot treningida «Vatan nima?», «Ona zamin degam nima?», «Biz nima uchun yashaymiz?» kabi muammoli savollarni o'rtaga tashlab, bolalar ongiga milliy g‘oyani, milliy g‘urumi singdirish mumkin.
Milliy tamoyillarini shakllantirish uchun quyidagi usullardan foydalanish ijobiy natija beradi:

1. 
   Madhiyani maromiga yetkazib ijro etishga e'tibor berish;
   
2. 
   Vatanimiz bayrog'iga ta’zim qilishga o'rgatish;
   
3. 
   «Biz Vatan farzandimiz» mavzusida ko‘rik-tanlovlar o'tkazish;
   
4. 
   Jamiyatning faol kishilari bilan uchrashuvlar tashkil qilish;
   
5. 
   Muzeylarga sayohat uyushtirish kabilar.
   

4.