M maxsudova muloqot psixologiyasi o‘quv qo‘llanma

Eshitish
Tinglash
Fiziologik akt, unda tovushlami beixtiyor idrok etish yuz beradi; Tovushni idrok etish; Sezgi a’zolari faoliyati va asab tizimi avtomatik reaksiyasi tufayli tovushlar eshitiladi	— irodaviy akt, u kishidan ma’lum miqdorda irodaviy zo‘r berishni talab qiladi; muayyan ma’noli tovushlami idrok etishga qaratilgan ongli urinish; tovushlar idroki jarayoniga irodaviy zo‘r berish, unda oliy ruhiy j’arayonlar qo‘shiladi

Tinglash — faol jarayon bo'lib, u fikming ma’nosini, so'zlovchining maqsadini anglashga intilish kabi jarayonlami o‘z ichiga olgani bois u tushunish bilan chegaradosh. Tinglash ikki xil bo'ladi: refleksiv va norefleksiv. Norefleksiv tinglash so'zlovchi kuchli emotsional kechinmalar (musibat, alam yoki aksincha, shodu xurramlik) ni boshdan kechirayotganda va tushunuvchi tinglovchiga muhtoj bo'lganda qo‘llanadi, ya'ni suhbatdosh o‘z kechinmalari bilan c'rtoqlashmoqchi bo'lganda ishlatiladi. Norefleksiv tinglashda javoblar minimallashtiriladi. Javoblar neytral, suhbatdoshni o'z flkrini davom ettirishga undaydigan bo'lishi kerak. Ulaming eng keng tarqalganlari quyidagilar: «Shundaymi?», «davom eting, bu juda qiziq-ku», «ha, ha tushunayapman», «buni eshitishdan juda xursandman», «agar malol kelmasa batafsilroq to‘xtalsangiz», «xo'sh, xo'sh, xo‘sh», «shunaqa deng». Bunday javoblar suhbatdoshni ruhlantiradi, undagi qo‘rquvni bartaraf etadi.
Norefleksiv tinglash quyidagi vaziyatlarda foydali bo'lishi mumkin:

• 
  suhbatdosh biror masala bo'yicha o'z flkrini bildirmoqchi bo'lganda;
  
• 
  suhbatdosh uni qiynayotgan muammolar bilan o'rtoqlash- moqchi bo'lganda;
  
• 
  suhbatdosh o'z muammolarini ifodalashga qiynalayotganda;
  
• 
  suhbatdosh o'z mansabiga ko'ra pastroq bo'lganda.
  

Norefleksiv tinglashni quyidagi vaziyatlarda qo'llash tavsiya etilmaydi:

• 
  suhbatdosh so'zlashni uncha xohlamaganda;
  
• 
  suhbatdosh o'z fikrining tasdig'i yoki inkorini kutayotganda;
  
• 
  suhbatdosh faol ko'mak va qo'llab-quvvatlashga muhtoj bo'lganda.