М. Г. Давлетш ин, Ш. Д устм ухам едова, М. М авлонов, С. Т уйчиева, М. Д ж ум абаева



Download 5,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet39/93
Sana02.07.2022
Hajmi5,06 Mb.
#730775
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   93
Bog'liq
Ёш ва педогогик психология

иккинчи 
даер 
-
бу 
4-5 
ёшни 
таш кил 
килиб 
ахлокий 
уз— узини 
бошкариш;
уч и н ч ч давр
эса ш ахеий иш чанлик ва тад б и р ко р л и к хусусиятининг 
шаклланиши билан характерланади.
Мактабгача даврда ахлокий тушунчалар борган сари катьийлаша боради. 
Ахлокий 
тушунчалар 
манбаи 
еифатида, 
уларнинг 
таглим-тарбияси 
билан 
шугулланаётган катталар, шунингдек, тенгдошлари хам булиши мумкин. Ахлокий 
тажрибалар асосан мулокот, кузатиш, таклид килиш ж араёнида, ш унингдек, 
катгаларнинг айникса, он ал ар н и н г м актови ва тан ки д л ар и таъ си р и д а утади ва 
мустахкамланади. Бола доимо бахо, айникса мактов олишга харакат килади. Бу бахо 
ва 
мактовлар 
боланинг 
муваффакиятга 
эришишга 
булган 
харакатларининг 
ривожланишида, шунингдек, унинг шахеий хаёти хамда унинг касб танлашида 
ахамияти жуда каттадир.
Богча ёшидаги болаларда мулокотнинг янги мотивлари юзага келади. Бу 
шахеий ва ишбилармонлик мотивларидир. Шахеий м улокот мотивлари - бу болани 
таш виш га солаётган ички муаммолари билан боглик, ишбилармонлик мотивлари 
эса у ёки бу ишни бажариш билан боглик булган мотивлардир. Бу мотивларга аста- 
секинлик билан билим, куникма ва малакаларни эгаллаш билан боглик булган укиш 
мотивлари куйилади. Бу мотивлар илк болалик давридан бош ланиб, юзага 
келадиган болаларнинг табиий кизикувчанлиги уРниДа пайдо булади. У зини 
намоён килиш м отивлари хам бу ёш да яккол намоён булади. Бу мотив, асосан, 
болаларнинг сюжетли-ролли уйинларида асосий ролни эгаллашга, бошкалар устидан
46


рахбарлик килишга интилишда, мусобакага киришишга , нима булганида хам ютишга 
харакат килишларида куринади.
Мактабгача ёш даври болалари учун катталар берадиган бахо жуда мухим. 
Болалар 
биринчи 
навбатда 
маънавий 
ахлок 
меъёр 
ва 
коидаларини, 
уз 
мажбуриятларига муносабат, кун тартибига риоя этиш, хайвон ва нарсалар билан 
муоыала килиш меъёрини эгаллайдилар. Бундай меъёрларни эгаллаш бу ёшдаги 
болалар учун кийин хисобланиб, уларни яхши узлаштиришн учун сюжетли-ролли 
уйинлар ёрдам бериши мумкин. Богча ёшининг охирларига келиб, купчилик 
болаларда аник бир ахлокий карашлар таркиб топади, шунингдек, одамларга 
муносабат билан боглик булган ш ахеий сифатлар жумладан: кишиларга нисбатан 
диккат-эътиборли, мехрибон булиш хусусияти хам шаклланади. Катта ёшдаги 
болалар куп холларда уз хатти-харакатлари сабабларини тушунтириб бера оладилар.
3-3,5 
ёш лар 
оралигида 
болалар 
^зларииинг 
мувафф акият 
ва 
муваффакиягсизликларига уз муносабатларини билдирадилар ва бу муносабат, 
асосан, уларнинг узларига берадиган юкори бахолари асосида шаклланади. 4 ёшли 
болалар эса уз имкониятларини реал бахолай оладилар. Лекин, 4-5 ёшли болалар 
хали ш ахеий хусусиятларини идрок этишга ва бахолашга кодир эмаслар, шунингдек 
узлари хакида маълум бир хулосани бера олмайдилар. Уз-узини англаш лаёкати 
катта богча ёш идан ривож ланкб, аввал у кандай булганини ва келажакда кандай 
булишини фикрлаб куришга харакат килади. Бу эса болалар берадиган 

Download 5,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish