M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova


GAPNING AJRATILGAN BO`LAKLARI



Download 1,05 Mb.
bet171/274
Sana07.11.2022
Hajmi1,05 Mb.
#861701
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   274
Bog'liq
M. A. Hamrayev d. A. Muhamedova d. X. Shodmonqulova

GAPNING AJRATILGAN BO`LAKLARI


      1. §. Ajratilgan bo`laklar haqida umumiy ma`lumot

Sodda gap tarkibida ayrim hollarda ajratilgan bo`laklar ham qatnashishi mumkin. Ajratilgan bo`laklar odatda o`zlari aloqador bo`lgan so`zlarning ma`nosini izohlab, bo`rttirib, aniqlashtirib keladi va boshqa bo`laklardan maxsus to`xtam (pauza) bilan ajratilib, mantiqiy urg`u oladi. Masalan: Soyda, qo‘sh yong‘oqning tagida, oppoq qorga ko`milib uzoq turdi. (O.Y.). Ish qanchalik qiyin bo`lmasin, biz, ayniqsa yoshlar, ishtiyoq bilan, g`ayrat va shijoat bilan ishlardik. (Ch.Aytmatov).
Birinchi gapda qo`sh yong`oqning tagida o`rin holi o`zidan oldin kelgan soyda so`zining ma`nosini, ikkinchi gapda yoshlar o`zidan oldin kelgan biz so`zining ma`nosini izohlab, asosiy gap bo`laklaridan to`xtam (pauza) bilan ajratilgan. Ajratilgan bo`laklarning har ikkisi ham oddiy gap bo`lagi shaklida qo`llangan.
Ajratilgan bo`laklar oborot shaklida ham bo`lishi mumkin. Masalan: Vohid Mirobidov-ku,
uning achchiq kinoyalarini kulgiga olib, qulog`ining yonidan o`tkazib yubordi. (O.Yoqubov). Keltirilgan gapda uning achchiq kinoyalarini kulgiga olib ravishdosh oboroti kesimdan anglashilgan ish-harakatning qanday holatda bajarilganini ta`kidlab, alohida ohang yordamida ajratilgan.
Demak, ajratilgan bo`laklar ikki xil shaklda: 1) oddiy gap bo`lagi shaklida va 2) oborot shaklida bo`lishi mumkin.
Ajratilgan bo`laklar qaysi gap bo`lagiga oid ekanligiga ko`ra quyidagi turlarga bo`linadi:

  1. Ajratilgan to`ldiruvchilar.

  2. Ajratilgan aniqlovchilar.

  3. Ajratilgan izohlovchilar.

  4. Ajratilgan hollar.



        1. §. Ajratilgan to`ldiruvchilar


Ajratilgan to`ldiruvchilar shakllanishiga ko`ra ikki xil bo`ladi:

  1. Ko`makchili qurilma oboroti shaklidagi ajratilgan to`ldiruvchilar.

  2. Oddiy gap bo`lagi shaklidagi ajratilgan to`ldiruvchilar.

Ko`makchili qurilma oboroti shaklidagi ajratilgan to`ldiruvchilar kesimdan uzoqda kelib,
qaraganda, ustiga, singari, bilan, birga va shu kabi ko`makchilar yordamida shakllanadi.

Download 1,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   274




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish