Lektsiya teksti Defektologiya (Logopediya) bakalavr ta`lim bag`dari 1-kurs ushin mo`lsherlengen Du`ziwshi

5-tema:Mektepke shekemgi ta`rbiya jasındag`ı balalar soylewının` rawajlanıw ozgeshelikleri

Reje:

1.Balalar soylewının` rawajlanıw da`wirleri

2.Tayarlıq ha`m baqshag`a shekemgi bolg`an da`wir

3.Mektepke shekemgi ha`m mektep da`wirinde soylewdın` ozine ta`n ozgeshelikleri

Balalar baqshasında meketepke shekemgi ta`rbiya jasındag`ı balalarg`a bilim ha`m ta`rbiya beriwde en` tiykarg`ı wazıypalar olarg`a ana tilin u`yretiw, so`ylew tilinin rawajlandırıw, so`ylesiw qatnasıg`ına, o`z-ara so`ylesiwge u`yretiw bolıp esaplanadı.

So`ylew qa`biletin jetilistiriw metodı pedagogikalıq ilim bolıp, mektepke shekemgi ta`rbiya jasındag`ı balalarda so`ylewdi qa`liplestiriwge qaratılg`an pedagogikalıq nızamlılıqlardı u`yrenedi.

So`ylew qa`biletin jetilistiriw metodikası pa`ninin` tiykarg`ı wazıypası-so`ylewdi jetilistiriw usılı menen metodika, olardın` en` na`tiyjeli quralların ilimiy-pedagogikalıq tiykarlarda islep shıg`ıw ha`m balalar baqshaları ta`rbiyashıların olar menen ta`miyinlewden ibarat bolıp tabıladı. Ta`rbiyashılar bolsa o`zlestirilgen usıl ha`m metodika ja`rdeminde balalarda za`ru`rli so`ylew ta`jiriybesi ja`ne ko`nlikpelerin rawajlandırıwg`a ha`reket etedi.

So`ylew tilin jetilistiriw metodının` maqseti balalardın` awız eki so`ylewin rawajlandırıw, a`tirapındag`ılar menen so`ylesiw arqalı qatnasta bolıw ta`jiriybesin qa`liplestiriwden ibarat.

So`ylew tilin jetilistiriw metodikası basqa jeke metodlar sıyaqlı to`mendegi sorawlarg`a juwap beredi:

1) nege u`yretiw kerek? (balalarda qanday so`zlik ta`jiriybelerdi ta`rbiyalaw kerek?); 2) qalay u`yretiw kerek? (balalardın` so`ylewin qa`liplestiriwde qanday sharayat, qaysı usıl ha`m metodika paydalanıw kerek?); 3) ne ushın tap sonday etip u`yretiw kerek? (so`ylewdi rawajlandırıw ushın usınıs etilip atırg`an usıllar teoriyalıq ha`m a`meliy jaqtan qalayınsha tiykarlang`an?)

So`ylew tilin jetilistiriw metodikası wazıypası o`z ishine bir qansha arnawlı jeke wazıypalardı da qamtıp alg`an. Sonın` ishinde, balalar baqshasında balalardın` so`ylewin rawajlandırıw boyınsha to`mendegi arnawlı, jeke wazıypalar a`melge asırıladı:

1. 
   Balalardı qorshag`an ortalıq penen tanıstırıw, so`ylew tilindi jetilistiriw, bayıtıw.
   
2. 
   So`zdin` grammatikalıq ta`repin qa`liplestiriw.
   
3. 
   So`zdin` seslik ma`deniyatın ta`rbiyalaw.
   
4. 
   So`ylew tilin (dialog) qa`liplestiriw.
   
5. 
   Gu`rrin`lesiwge u`yretiw (monologlıq so`zdi qa`liplestiriw).
   
6. 
   Balalardı ko`rkem a`debiyat penen tanıstırıw.
   
7. 
   Balalardı baslawısh bilimge tayarlaw.
   

Bul wazıypalar ha`r bir topardag`ı balalardın` jası menen jeke (individual) o`zgesheliklerine qaray to`mendegishe bo`listirilgen: