Leksikografiya asoslari

Nazariy lugʻatchilik bir qancha muammolarni qamrab oladi:

1. 
   lugʻatlarning umumiy tipologiyasini va yangi turdagi lugʻatlarni ishlab chiqish;
   
2. 
   lugʻat makrostrukturasini ishlab chiqish (soʻzlarni tanlab olish, soʻz va lugʻat maqolalarini joylashtirish tartibi, omonimlarni belgilash, lugʻat tarkibiga havola materiallarni kiritish);
   
3. 
   lugʻat mikrostrukturasini, yaʼni har bir lugʻat maqolasini ishlab chiqish (soʻzga grammatik va fonetik izoh berish, soʻz maʼnolarini ajratish va tasniflash, dalil sifatidagi illyustratsiyalar turlari, taʼriflash turlari, belgilar tizimi, soʻz etimologiyasi haqidagi maʼlumotlar) va boshqa.
   

Leksikografiya tilshunoslikning barcha boʻlimlari, ayniqsa, leksikologiya bilan oʻzaro bogʻliq. Lug’atshunoslik ham amaliy, ham nazariy soha sifatida leksikologiya, uslubshunoslik, fonetikaga hamda til tarixi, tilning grammatik qurilishi haqidagi taʼlimotga suyangan holda ish koʻradi. Zamonaviy lug’atshunoslik muayyan davr jamiyatidagi bilimlar majmuini aks ettiruvchi lugʻatlarning muhim ijtimoiy vazifasini alohida qayd etadi. Leksikografiya lugʻatlar tipologiyasini ishlab chiqadi. Shu jihatdan bir tilli L. (izohli va boshqa lugʻatlar), ikki tilli L. (tarjima lugʻatlar), oʻquv L.si (til oʻrganishga maxsuslashgan lugʻatlar), ilmiy-texnik L. (terminologik lugʻatlar) oʻzaro farqlanadi.
O’z qamrovi, maqsadi, vazifasi va tavsif usuliga ko’ra lug’atlarning turlari rang-barangdir. So’zni tavsiflashdagi bir qancha farqlixususiyatlariga ko’ra, lug’atlarni asosan ikki turga : ensiklopedik va lingvistik (filologik) lug’atlarga ajratish mumkin.O’z navbatida, har bir turdagi lug’at, hajmiga ko’ra katta, o’rtacha, kichik, qamrab olgan materialining oz-ko’pligi va izlanishiga qarab to’liq va qisqa bo’lishi mumkin.
ENSIKLOPEDIK LUG’AT- so’zlarning o’zini emas, balki ular orqali bildiriladigan predmet va tushunchalarni izohlaydi, tushuntiradi. Lingvistik lug’atlarning asosiy maqsadi esa til birligi hisoblangan so’zning ma’nolarini, turli lisoniy xususiyatlarini ochib berishdan iborat.